Staphylococcus aureus je bakterija koja kod zdravih ljudi najčešće naseljava kožu i sluzokožu nosa. Ova bakterija u određenim okolnostima može izazvati bolest. Između ostalog, Staphylococcus aureus stvara toksine koji mogu prouzrokovati trovanje hranom.
Produkcija toksina
Kontaminacija hrane stafilokokom i toksinima nastaje tokom skladištenja, prerade, pripreme ili distribucije. Najčešće se dešava preko ruku osoba koje pripremaju hranu i preko pribora za pripremu hrane, kao što su noževi, daske za sječenje mesa, posude u kojim se čuva hrana.
Uvjeti koji pogoduju produkciji toksina u hrani koja je kontaminirana stafilokokom:
– neadekvatno čuvanje hrane poslije pripreme
– priprema hrane mnogo prije konzumiranja
– nedovoljno kuhana ili zagrijana hrana
– prolongirano zagrijevanje na grijnim pločama kod serviranja hrane.
Stafilokokna trovanja se mogu javiti sporadično, u kućnim uvjetima, i epidemijski, nakon konzumiranja hrane u ugostiteljskim objektima.
Bolest je uglavnom blaga
Epidemije su najčešće ljeti, kada su visoke temperature i hrana se ne čuva na odgovarajući način. Najrizičnija hrana su mljeveno meso, puding, sladoled, sendviči.
Trovanje hranom uzrokovano stafilokoknim toksinima karakterišu kratak inkubacijski period, do osam sati, snažna mučnina, povraćanje i proljev, bez pojave povišene tjelesne temperature.
Bolest je uglavnom blaga, a oporavak nastupa kroz jedan do tri dana. Liječenje se sastoji u nadoknadi tečnosti, lijekovima protiv grčeva u stomaku i mirovanju.
Preventivne mjere:
– osobe koje rukuju hranom pri pripremanju i distribuciji (kuhari, konobari) moraju se pridržavati općih higijenskih mjera radi sprečavanja kontaminacije hrane
– detaljno pranje ruku, posebno ispod i oko noktiju, sapunom i tekućom vodom prije započinjanja rada s hranom
– ne učestvovati u pripremi hrane ukoliko imate ranice ili infekcije kože na rukama
– radne površine i pribor za pripremu hrane održavajte čistim
– ukoliko se hrana neće potrošiti za vrijeme od dva sata od pripreme, čuvajte je na temperaturi iznad 60 stepeni ili ispod pet stepeni Celzijevih.