Da se dobna granica za majčinstvo sve više pomjera u našoj zemlji, pokazuju posljednji statistički podaci prema kojima su žene u BiH prvo dijete rađale u prosjeku s 28 godina.

Prosjek dobi žena koje rađaju prvi put u Federaciji BiH je 27,1, što je jedan od najvećih prosjeka nakon rata.

Van braka

Poređenja radi, prije 10 godina prosjek dobi žene koja prvi put rađa bio je 24,3 godine.

Demograf Aleksandar Čavić kaže da je, kada je riječ o prosječnoj starosti, to čak i na nekom nivou koji se može smatrati relativno zadovoljavajućim. Problem je, naglašava on, proporcija onih koji su dosta stariji od toga, a i dalje su van braka ili partnerske veze.

Također, ono na šta demografi skreću pažnju, kako pojašnjava, jeste to da se pomjeri prag prvorođenja nadolje, iz razloga što je rađanje u dobi višoj od 30 godina ozbiljna prepreka ostvarenju željenog nivoa fertiliteta kod osoba koje su se odlučile na proširenje potomstva, iz razloga što se, praktično, 90 posto i više svih trudnoća koje nisu rezultirale živorođenjem dešava kod žena starijih od 30 godina.

- Dakle, iz bioloških, medicinskih i zdravstvenih razloga nastojimo da prag prvorođenja bude niži, ali problem je mala proporcija onih koji uopće učestvuju u reprodukciji - ističe Čavić.

Tačni podaci

Statistika pokazuje i da je u BiH frapantno smanjen broj novorođene djece. Prema podacima Agencije za statistiku BiH, tokom 2022. godine registrirano je 25.311 živorođene djece, što u odnosu na 2021. godinu, pokazuje pad broja živorođenih za 2,16 posto.

Više od tog broja, tačnije 25.255 novorođenih je bilo samo u Federaciji BiH 2000. godine, a 2022. taj broj je iznosio 16.070. Praktično, otada do konca prošle godine u FBiH je rođeno 9.185 beba manje.

- Mi sada moramo imati strateški, sistemski i planski pristup i naredne dvije do tri decenije uticati i na fertilitet i na zdravstvene uslove radi snižavanja mortaliteta u srednjovječnom i starijem stanovništvu, kao i na migracije i brigu o starijim osobama, kako bismo polučili neke rezultate. Bilo koje mjere, koje nisu dio sistema, koje nisu planske i dugoročne, osuđene su na propast - podvlači Čavić.