U prva četiri mjeseca ove godine depoziti banaka kod Centralne banke BiH smanjeni su za 820 miliona KM, potvrdio je za “Avaz” guverner Senad Softić. On, međutim, dodaje da su devizne rezerve samo dio ukupne aktive banaka, koja u odnosu na kraj 2022. godine bilježi rast.
Konstantan rast
- Centralna banka BiH garantira stabilnost domaće valute. Investicionom politikom osigurava se da se deviznim rezervama upravlja na način koji obezbjeđuje njihovu sigurnost i profitabilnost, uz ispunjavanje zahtjeva komercijalnih banaka kupovinama, odnosno prodajama KM. Napominjemo da su u prethodnim godinama devizne rezerve bilježile konstantan rast te da su s nivoa koji je 2016. godine iznosio 9,5 milijardi na kraju prošle godine povećane na 15,33 milijarde KM - kazao je Softić.
Komentirajući značajno smanjenje depozita banaka, odnosno viška rezervi iznad obaveznog iznosa, Softić kaže da je već u maju došlo do njihovog rasta.
- Zaključno s drugom dekadom u maju, smanjenje u odnosu na kraj 2022. godine iznosilo je 770 miliona KM, što ukazuje na to da je došlo do povećanja. Bitno je napomenuti da je osnovica za obračun obavezne rezerve u drugoj dekadi maja, u odnosu na kraj prethodne godine, povećana za 485 miliona maraka. Drugim riječima, izvori finansiranja banaka, primarno domaći depoziti, rastu već godinama, što govori o povjerenju u bankarski sektor - dodao je Softić.
Pojašnjava da je do smanjenja na računu rezervi banaka kod CBBiH došlo zbog njihovih redovnih transakcija s klijentima.
Imovina banaka
- Račun rezervi je samo jedan od vidova imovine banaka, i banke su odabrale da naloge svojih klijenata servisiraju na ovaj način, a ne, recimo, smanjenjem računa kod drugih banaka ili nerezidenata. Jednostavno, postojala je potražnja za stranom valutom zbog transakcija rezidenata s inozemstvom i banke su od CBBH kupovale stranu valutu, a to plaćale sredstvima s računa rezervi - istakao je Softić te naveo da će detaljni podaci o svim promjenama biti poznati kada budu raspoloživi podaci za drugi kvartal.
- Već sada znamo da je neto zaduživanje sektora vlade negativno, odnosno da javni sektor više servisira postojeći, dospjeli vanjski dug. Također, vanjskotrgovinski deficit na robama je viši za 227 miliona KM u odnosu na prva četiri mjeseca 2022. godine - rekao je guverner CBBiH Senad Softić.
Povećanje naknada
Centralna banka BiH donijela je odluku o povećanju naknada na obaveznu rezervu koje plaća komercijalnim bankama s ciljem usklađivanja s politikom Evropske centralne banke (ECB) i ublažavanja utjecaja rasta referentne kamatne stope ECB-a na poslovanje banaka u BiH.
Ovom odlukom se na sredstva obavezne rezerve po osnovu osnovice u domaćoj valuti KM isplaćuje komercijalnim bankama naknada po stopi od 0,50 posto, a na sredstva obavezne rezerve po osnovu osnovice u stranim valutama i u domaćoj valuti s valutnom klauzulom od 0,30 posto.
Na sredstva iznad obavezne rezerve naknada se ne obračunava. Primjena ove odluke počinje 1. jula ove godine.
