Bosna i Hercegovina je, uz Kosovo, jedina država u regionu koja nije dio zvanične evropske statistike, pa podaci o iznosu najnižih zarada i standardu kupovne moći u ove dvije zemlje nisu navedeni u posljednjem izvještaju Eurostata.
Ipak, ako se uporedi iznos minimalnih zarada s onima u državama članicama EU, kandidatima za članstvo ili onima koji su započeli pregovore o članstvu, evidentno je da je BiH, čiji su entiteti početkom ove godine povećali iznos najnižih primanja na 590 KM u RS, odnosno 543 KM u FBiH, čvrsto zakovana za evropsko dno.
U rangu smo s Albanijom, gdje minimalna plaća iznosi 248 eura (oko 480 KM), te Sjevernom
Makedonijom, gdje je minimalac oko 240 eura (468 KM), a ispod nas je samo Kosovo, sa 170 eura (oko 330 KM).
- Između EU i „Otvorenog Balkana“, BiH je izabrala Kosovo. Trenutno nas nema u podacima Eurostata niti će nas uskoro biti, jer jedino BiH i Kosovo nemaju nikakav status u odnosu s EU. Imamo Sloveniju, Hrvatsku i Mađarsku kao članice, Crna Gora i Srbija su otvorile pregovore, a Sjeverna Makedonija i Albanija su dobile kandidatski status i čekaju otvaranje pregovora. Svi su dvije stepenice ispred nas - kaže ekonomista i bivši diplomata Draško Aćimović.
On dodaje da su podaci Eurostata ključni za sve privredne komore i potencijalne investitore, a zemlje za koje podaci ne postoje bit će zaobilažene u širokom luku.
Prema podacima Eurostata, minimalne zarade u šest država EU premašuju iznos od 1.500 eura. U januaru 2022. minimalna zarada u Francuskoj bila je 1.603 eura, Njemačkoj 1.621, Belgiji 1.658, Nizozemskoj 1.725, Irskoj 1.775, te Luksemburgu 2.257 eura. Kada je riječ o državama u okruženju, najniža bruto plaća u Sloveniji je 1.074 eura, Hrvatskoj 624, Crnoj Gori 533, dok minimalac u Srbiji ove godine iznosi oko 300 eura.
- Iznos minimalne plate je relativan, jer standard građana zavisi i od cijene potrošačke korpe. Nije isto ako u Albaniji imate nižu minimalnu platu, a potrošačka korpa je jeftinija oko 200 maraka - kaže Aćimović.
Aćimović ističe da je korupcija glavni uzrok poskupljenja i inflacije u BiH, jer je procent korupcije u našoj zemlji nekada iznosio 10, a sada je 30 posto.
- To se odnosi na sve, od dozvola za uvoz bilo kojeg proizvoda do uvoznih kvota. Zbog toga imamo najlošije proizvode po najvišim cijenama. Naprimjer, kvadrat stana koji realno vrijedi 1.000 eura je zbog korupcije dostigao cijenu od 1.300 eura.
Korupcija podiže cijene, smanjuje se kupovna moć, a time i BDP. S druge strane, korupcijom se vještački “napumpava” BDP, na način da su uvećane vrijednosti javnih infrastrukturnih projekata. Ako navedete da vam 40 miliona KM košta kilometar puta, a njegova stvarna cijena je 30 miliona KM, onda ni rast BDP-a nije onakav kakvim se prikazuje - pojašnjava Aćimović.
