OTKRIĆE ASTRONOMA

U golemoj svemirskoj eksploziji stvarali se rijetki elementi potrebni za život

Astronomi su promatrali golemu svemirsku eksploziju, uzrokovanu spajanjem dviju zvijezda, koja je stvarala elemente potrebne za život

Stvoreni elementi potrebni za život. Wikipedia

M. Z.

26.10.2023

Stvaranje rijetkih hemijskih elemenata otkriveno je u drugom najsjajnijem izbijanju gama-zraka (GRB), što baca novo svjetlo na to kako nastaju teški elementi.

Dvije neutronske zvijezde 

Naučnici su posmatrali GRB 230307A, koji je nastao spajanjem dvije neutronske zvijezde u spiralnoj galaksiji udaljenoj milijardu svjetlosnih godina. Ovo je prvi put da je svemirski teleskop ''James Webb'' (JWST) posmatrao spajanje dviju zvijezda, što je poznato kao kilonova.

Uz prisutnost toliko energije da može izbaciti materijal, ovaj proces stvara nove atomske jezgre u procesu poznatom kao nukleosinteza. Time nastaju neki od najtežih elemenata u prirodi poput zlata, platine i uranija.

Nova studija, na kojoj su radili naučnici s univerziteta Warwick i Birmingham, uočila je postojanje telurija - jednog od najrjeđih elemenata na Zemlji. Ostali elementi poput joda i torija, potrebni za održavanje života na Zemlji, vjerovatno će također biti među materijalima koji su izbačeni u eksploziji.

- Ovo je važan korak u našem razumijevanju uloge spajanja binarnog sistema neutronskih zvijezda u smislu popunjavanja periodnog sistema elemenata - rekao je profesor Deni Stigs (Danny Steeghs) s Odsjeka za fiziku na Univerzitetu Warwick.

Niz teleskopa

Eksplozija je posmatrana uz pomoć niza zemaljskih i svemirskih teleskopa, uključujući NASA-in svemirski teleskop ''James Webb'', svemirski teleskop ''Fermi Gamma-ray'' i opservatorij ''Neil Gehrels Swift''. Otkrića su objavljena u časopisu Nature, piše Tportal.

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.