Spolno prenosive bolesti (infekcije) su zaraze koje se prenose spolnim kontaktom sa zaraženom osobom. Za neke spolno prenosive bolesti (npr. hepatitis B, hepatitis C, HIV) spolni kontakt nije jedini način zaraze. Ona se može prenijeti i krvlju i s majke na dijete. Rizik za zarazu povećava (pre)rano upuštanje u spolne odnose, često mijenjanje spolnih partnera, nekorištenje zaštite, spolni odnos pod utjecajem alkohola ili drugog psihoaktivnog sredstva, postojanje spolno prenosive infekcije od ranije, ali i nedostatak znanja o rizicima i načinima zaštite.

Uzročnici su razni mikroorganizmi (bakterije, virusi, gljive, praživotinje (protozoe), paraziti. Uzročnici se sa zaražene osobe na zdravu prenose nezaštićenim spolnim (vaginalnom, analnom ili oralnom) kontaktom.

Hpv infekcije

HPV je vrlo čest virus koji se prenosi bliskim tjelesnim kontaktom

Uzročnik – je humani papiloma virus (HPV). Ima više od 150 tipova HPV-a, od čega oko 40 uzrokuje spolne infekcije. Neki tipovi ovog virusa uzrokuju genitalne bradavice ili kondilome, a neki mogu uzrokovati rak spolnih organa.

HPV infekcija visokorizičnim tipovima mogu uzrokovati razvoj raka vrata maternice u žena, dok kod muškaraca samo u vrlo rijetkim slučajevima uzrokuje zloćudne promjene. 

Liječi se lijekovima ili hirurški. Mogu pomoći preparati koji doprinose boljoj funkciji lokalnog imuniteta (oni ne liječe infekciju već pomažu tijelu da se bori protiv nje). 

Genitalni herpes

Virus herpesa trajno ostaje u tijelu, a manifestuje se mjehurićima i ranicama .

Uzročnik je Herpes simplex virus (tip 1 i tip 2) HSV tip 1 i najčešće inficira kožu usana, ali može uzrokovati i genitalni herpes. Osobe koje imaju HSV na području usta, oralnim seksom mogu prenijeti virus na područje genitalija partnera. HSV tip 2 češće uzrokuje genitalni herpes, ali može izbiti i na ustima. Infekcije HSV-om povezane su uz veću opasnost od infekcije HIV-om.

Virusni hepatitis B i C

Virusi koji napadaju jetru, a mogu se prenijeti i seksualnim putem .

Uzročnici su virusi hepatitisa B i C. Mogu se prenijeti seksualnim putem – nezaštićenim seksualnim kontaktom sa zaraženom osobom (seksualni put prijenosa je najvažniji kod hepatitisa B, dok je kod hepatitisa C manje značajan).

Virusi hepatitisa B i C često izazivaju vrlo blage, ili uopće ne izazivaju simptome tako da infekcija može proći nezapaženo, pa ih još nazivaju i “tihi ubica”. Oba virusa mogu uzrokovati hroničnu bolest s ozbiljnim i trajnim oštećenjem jetre s konačnom posljedicom ciroze i raka jetre. Ako se simptomi pojave, to su slabost, umor, vrućica, gubitak apetita, mučnina, povraćanje, žutica i drugi simptomi.

HIV/AIDS

Neliječena HIV infekcija je smrtonosna bolest, smanjuje otpornost organizma na druge zaraze. HIV infekciju uzrokuje humani virus stečenog nedostatka imuniteta – (HIV). 

HIV uništava sposobnost odbrambenog sistema za odbranu organizma od infekcija i bolesti.

AIDS je krajnja i najteža faza HIV zaraze uzrokovan teškim oštećenjem imunološkog sistema zbog čega se kod oboljelog javljaju teške zaraze mikroorganizmima koje inače tijelo uspješno savladava. Razdoblje od zaraze HIV-om do razvoja AIDS-a traje više godina, prosječno oko 10 godina. 

HIV zaraza nema karakteristične simptome i otkriva se jedino testiranjem. U ranoj fazi zaraze HIV-om mogu se javiti nespecifični simptomi, koji se javljaju i kod drugih zaraznih bolesti: povišena tjelesna temperatura, glavobolja, malaksalost, bolovi u mišićima i zglobovima, grlobolja, mučnina, gubitak apetita, osip, povećanje limfnih čvorova. 

Klamidijska infekcija

Najčešća spolno prenosiva infekcija za koju mnogi niti ne znaju da je imaju jer je često bez simptoma .

Uzročnik je bakterija Chlamydia Trahomatis. Klamidijska infekcija, ako se ne liječi, može se proširiti te uzrokovati komplikacije i trajna i ozbiljna oštećenja općeg i reproduktivnog zdravlja s posljedičnom neplodnošću.

Gonoreja

Bakterijska bolest poznata i kao kapavac, triper i triša .

Uzročnik je bakterija Neisseria gonorrheae. Prvenstveno uzrokuje infekciju spolnih i mokraćnih organa, a može zahvatiti grlo i zadnje crijevo.

Sifilis

Tvrda, bezbolna ranica na genitalijama, ako se ne liječi može uzrokovati teška oštećenja zdravlja .

Uzročnik je bakterija Treponema pallidum. Bolest se očituje u tri faze.

Kandidijaza

Uzrokuje probleme samo kada dođe do njenog pretjeranog rasta .

Uzročnik je gljiva Candida albicans. Velika većina žena barem jednom u životu ima probleme zbog kandidijaze. Uzročnik je normalno prisutan u organizmu (dio fiziološke flore), ali problem nastaje kad ih je previše. Stanja i bolesti koja dovode do povećanog razmnožavanja candide i uzrokovati tegobe su: šećerna bolest, oslabljen imunitet, upotreba nekih lijekova kao što su antibiotici, trudnoća i drugo. Može se prenijeti spolnim kontaktom.

Simptomi navedenih bolesti (infekcije), prisutnost jednog ili više njih može upozoravati na infekciju. Nemojte pokušavati sami postaviti dijagnozu i sami se liječiti, jer to može biti neuspješno i opasno. Ono što primijetite može, ali i ne mora biti znak bolesti, no upućuje Vas da odete liječniku.

Savjeti za zaštitu od HIV-a i drugih spolno prenosivih infekcija.

1. Saznajte i informirajte se o HIV/AIDS-u i drugim spolno prenosivim bolestima (infekcijama) 
2. Odgodite spolne odnose dok ne budete spremni (sluznica spolnih organa je kod mlađih osjetljivija te lakše dolazi do infekcije) 
3. Ne mijenjajte često spolne partnere 
4. Koristite zaštitu (kondom) 
5. Ne koristite alkohol i droge!                                                                   
6. Redovno idite na preventivne preglede kod liječnika, te pregled i testiranje u slučaju rizičnog seksualnog odnosa.