Ljetno vrijeme karakteriziraju visoke temperature i visoki stepen vlažnosti, što su idealni uvjeti za rast i razmnožavanje patogenih bakterija, uzročnika trovanja hranom. Najčešće su salmonela, ešerihija koli, stafilokok, kampilobakter...
- Trovanje hranom može nastati kao posljedica konzumiranja kontaminirane hrane ili vode patogenim mikroorganizmima ili njihovim toksinima. Patogeni mikroorganizmi se u digestivni trakt mogu unijeti putem prljavih ruku, kao i putem kontaminiranog voća i povrća i drugih namirnica izlučevinama zaraženih glodara, insekata i parazita. U širem smislu obuhvata i konzumiranje hrane koja sadrži hemijske otrove. Može se javiti sporadično ili u vidu epidemija - navodi šef Odjeljenja za gastrointestinalne infekcije i osipne groznice, dr. Muhamed Horozić s Klinike za zarazne bolesti u Tuzli.
Postoje različiti uzročnici trovanja hranom, a to su bakterije, virusi i paraziti. Međutim, trovanje hranom je najviše izraženo u ljetnom periodu, zbog bržeg razmnožavanja bakterija na višim temperaturama, posebno salmonele i stafilokoka.
- Najčešći razlozi trovanja hranom su propust u higijeni, neadekvatna termička obrada, nepravilno čuvanje namirnica ili pripremljenih jela. Namirnice koje su u pojačanom riziku od kontaminacije patogenim uzročnicima su jaja, mlijeko i mliječni proizvodi, meso i mesni proizvodi, sladoled, kolači, majoneza, svježe voće i povrće, konzervirani mesni proizvodi, kao i hrana koja u većim ili manjim količinama sadrži navedene namirnice - rekao je dr. Horozić.
Rizik trovanja hranom prisutan je kod ljudi svih uzrasta i zanimanja, a posebno kod osoba s niskim higijenskim standardom, djece, starijih osoba, osoba s posebnim potrebama, imunokompromitiranih i bolesnika s hroničnim oboljenjima, putnika, turista, vozača, terenskih radnika i sl.
- Simptomi trovanja hranom mogu se javiti u roku od 30 minuta do nekoliko dana, a težina kliničke slike zavisi od vrste trovanja, količine ingestiranog uzročnika i otpornosti organizma. Najčešće su to povraćanje, proljev sa ili bez primjesa sluzi i krvi, grčeviti bolovi u stomaku, slabost, malaksalost, mučnina te povišena tjelesna temperatura - pojašnjava dr. Horozić.
Posljedice trovanja hranom mogu biti blage do veoma ozbiljne: dehidracija, neurološke komplikacije, bubrežna insuficijencija, jetrena insuficijencija, psihički poremećaji.
Liječenje pacijenata s trovanjem hranom usmjereno je na sljedeće mjere i postupke:
nadoknada tečnosti i elektrolita - rehidracija, dijetalni režim ishrane, mirovanje, primjena probiotika, antibiotske terapije samo u izuzetnim slučajevima te primjena drugih mjera i postupaka kod težih posljedica trovanja hranom.
U težim stanjima kod trovanja hranom neophodna je konsultacija s ljekarom, a često bude potrebna i hospitalizacija. To su, prvenstveno, stanja kada se javi jak i učestao proljev, a koji traje više dana, te kod nemogućnost adekvatne nadoknade tečnosti i narušenog općeg stanja.