HISTORIJA

Očevi Amerike: Nevjerovatna priča o Tomasu Džefersonu i Džonu Adamsu

Umrli su na isti dan 1826., na 50. godišnjicu osnivanja SAD

Piše: Danijal Hadžović

4.7.2021

Tomas Džeferson i Džon Adams. Avaz

Dana 4. jula 1826., tačno na 50. godišnjicu formiranja Sjedinjenih Američkih Država, osnivači i bivši predsjednici Tomas Džeferson (Thomas Jefferson) i Džon Adams (John Adams), koji su nekoć bili kolege osnivači SAD, a zatim politički protivnici, umrli su na isti dan u roku od pet sati jedan u odnosu na drugoga.

Američki revolucionari

Džeferson i Adams bili su posljednji preživjeli pripadnici izvornih američkih revolucionara koji su se suprotstavili Britanskom carstvu i stvorili novi politički sistem u bivšim kolonijama. Međutim, dok su obojica vjerovali u demokratiju i život, slobodu i potragu za srećom, njihova mišljenja o tome kako postići te ideale vremenom su se razišla.

Adams je prethodio Džefersomu kao predsjednik (1797-1800). U to su vrijeme njihove ideje o vođenju države postale su jednake kao i njihove ličnosti. Razdražljivi i energični Adams čvrsto je vjerovao u snažnu centraliziranu vladu, dok je erudit i introvert Džeferson vjerovao da bi savezna vlada trebala biti labava i ne zadirati u prava i autonomiju država pojedinačno. Kao Adamsov potpredsjednik, Džeferson je bio toliko užasnut onim što je smatrao Adamsovom zloupotrebom predsjedništva, posebno njegovom spremnošću da uđe u rat s Francuskom 1798., da je napustio Adamsa i službu u Vašingtonu. Na predsjedničkim izborima 1800. Džeferson je kao kandidat svoje Demokratsko-republikanske stranke pobijedio Adamsa kao kandidata Federalista. Nakon izuzetno ogorčene kampanje, u kojoj su se obje stranke utrkivale klevetničkim napadima jedni na druge, Džeferson je izašao kao pobjednik. Činilo se da će bivši prijatelji biti vječni neprijatelji.


Ponovo prijatelji

Nakon odsluženja dva predsjednička mandata (1801-1809), Džeferson i Adams izrazili su trećim stranama međusobno poštovanje i želju za obnovom prijateljstva. Adams je prvi prekinuo tišinu; poslao je Džefersonu pismo 1. januara 1812. godine u kojem je mu je poželio mnogo sretnih novih godina. Džeferson je odgovorio bilješkom u kojoj se rado prisjetio vremena kada su bili borci za istu stvar. Bivši revolucionari nastavili su svoje prijateljstvo preko prepiski tokom posljednjih 14 godina života.

Dana 4. jula 1826., u dobi od 90 godina, Adams je ležao na samrti dok je zemlja slavila Dan neovisnosti. Njegove posljednje riječi bile su: "Tomas Džeferson još uvijek preživljava." Pogriješio je: Džeferson je umro pet sati ranije na Montičelu u 83. godini.


Video
Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.