Kad je svijet 1. januara 2020. vatrometima slavio rađanje novog desetljeća, niko nije sanjao u što će se godina pretvoriti. Pandemija koronavirusa usmrtila je više od 1,8 miliona ljudi, četiri milijarde ih prikovala u domove, izobličila društveni život, bacila privredu na koljena, izazvala globalnu krizu i potaknula neviđenu utrku za vakcinom.

Bila je to godina koja je promijenila svijet kao nijedna prije od Drugog svjetskog rata.

Najmanje 76 miliona ljudi zarazilo se opasnim virusom iako je stvaran broj, vjerovatno, mnogo veći. Stravična svjedočanstva o borbi za dah i umiranju u samoći potresla su svijet, a ljekari i medicinske sestre davali su sve od sebe pod neviđenim pritiskom.

Fizička distanca, maske za lice i dezinficijensi za ruke zamijenili su bliskost, zagrljaje, poljupce i rukovanje. Svijet je naučio novi pojam – „lockdown“.

Sve je krenulo iz Vuhana

COVID-19 je daleko od najsmrtonosnije pandemije u historiji. Kuga je u 14. stoljeću izbrisala četvrtinu populacije. Najmanje je 50 miliona ljudi podleglo španskoj gripi prije stotinu godina. Trideset i tri miliona ljudi umrlo je od AIDS-a. 

Nivo globalne katastrofe bio je nezamisliv kada su kineske vlasti 31. decembra prijavile 27 slučajeva “upale pluća nepoznatog porijekla” koja je zbunjivala ljekare u Vuhanu.

Idući dan tiho je zatvorena tržnica živim životinjama koja se povezivala sa zarazom. Kineski naučnici su 7. januara objavili da su identificirali novi virus, a četiri dana poslije pala je i njegova prva žrtva.

Zemlje su uskoro krenule evakuirati svoje državljane iz Kine, a granice se počele zatvarati.

Populacija pod ključem

U martu WHO proglašava pandemiju, a američke granice, već zatvorene za Kinu, zatvaraju se i za veći dio Evrope. Otkazane su i Olimpijske igre. 

Do sredine aprila 3,9 milijardi ljudi, pola čovječanstva, bilo je u nekoj vrsti karantina. Pariz, London, Njujork, Berlin, Istanbul, Sidnej, Buenos Aires... bili su u tišini.

Strah se širio planetom

Strah se počeo širiti svijetom. WHO je u februaru bolest nazvao COVID-19, a sredinom mjeseca prijavljena je prva smrt u Evropi, u Francuskoj. Nedugo potom Stari kontinent u užasu je gledao kako italijanska sjeverna pokrajina Lombardija tone u agoniju. 

Iz Bergama su stizale fotografije i snimci koji lede krv u žilama: kovčezi s mrtvima nakrcani u vojne kamione koji ih prevoze po noći u druge italijanske regije jer tamošnji krematorij nije stizao kremirati toliko umrlih.

Vanredna situacija

Bolnice su bile pune, sportske dvorane primale su pacijente. Firme su zatvarane. Vrtići, škole, fakulteti nisu radili. 

Sportska događanja su otkazana. Avioni prizemljeni, vozovi, automobili, autobusi zaustavljeni. U Španiji je čak djeci zabranjeno da izlaze vani. 

Zaraženi i poznati

Brojni poznati preležali su koronavirus. Među prvim zvaničnicima zarazio se britanski premijer Boris Džonson (Johnson). Krajem godine zarazio se i francuski lider Emanuel Makron (Emmanuel Macron). 

Zaraženi su bili i Tom Henks (Hanks), Kristijano Ronaldo (Cristiano), Novak Đoković, Madona, princ Čarls (Charles)....

Utrka i pronalazak vakcine

Sredinom januara kineski naučnici sekvencirali su genom virusa i podijelili svoje otkriće s kolegama u svijetu. Počela je utrka za pronalazak vakcine, jedinog rješenja za zaustavljanje pandemije.

Ubrzo su počela prva ispitivanja potencijalnih vakcina na ljudima. U njima su prednjačile kompanije „Pfizer“ i „BioNTech“, „AstraZeneca“ i „Moderna“, koje su razvile vakcine učinkovite više od 95 posto.

Rusija je u avgustu registrirala prvu vakcinu protiv virusa COVID-19 u svijetu, „Sputnik V“, iako nije bila provedena treća faza kliničkih ispitivanja, a masovna vakcinacija Moskovljana krenula je početkom decembra.

Velika Britanija i SAD službeno su odobrile „Pfizerovu“ vakcinu i također pokrenule program masovne vakcinacije, a nakon njih to je učinila i Evropska unija. Amerikanci su, u međuvremenu, odobrili i „Moderninu“ vakcinu.