Akademik Kemal Hanjalić dobitnik je "Šestoaprilske nagrade Grada Sarajeva" u 2023. godini.
Kemal Hanjalić rođen je 1939. godine u Sarajevu, gdje je završio osnovnu školu, gimnaziju i Mašinski fakultet. Magistrirao je 1966. na Postdiplomskoj školi iz termodinamike Univerziteta u Briminghamu, a doktorirao 1970. iz mehanike fluida na Imperial College of Science and Technology Univerziteta u Londonu.
Od 1964. radi u Istraživačko-razvojnom centru za termotehniku i nuklearnu tehniku, ITEN – Energoinvest i kao asistent na Mašinskom fakultetu u Sarajevu, gdje je 1968. biran za predavača, 1972. docenta, 1976. vanrednog, a 1979. za redovnog profesora na predmetima Mehanika fluida i Toplotne turbomašine. Godine 1972. je organizovao i rukovodio prvim postdiplomskim studijem iz energetike i procesne tehnike.
Predavao na Tehnološkom fakultetu u Mičigenu
U julu 1991. odlazi na Univerzitet Erlangen kao gostujući profesor. Od 1993. je profesor na Tehnološkom univerzitetu Michigan, SAD, a od 1994. šef Katedre za termo-fluidne nauke Tehničkog univerziteta Delft, Nizozemska. Nakon emeritiranja 31. 3. 2005. do 2006. radi kao gostujući profesor na Tehničkom univerzitetu Darmstadt, a od 2007. do 2011. je profesor i titular EU katedre Marie Curie na Sapienza Univerziteta u Rimu. Kao dobitnik Lead Scientist Grant Ruske Federacije, od 2011–2016. vodi Laboratorij za simulacije energetskih procesa na Državnom univerzitetu i Institutu za termofiziku RAN u Novosibirsku.
Njegova naučna i stručna djelatnost obuhvata fundamentalna i razvojna istraživanja te primjene u oblasti termo-fluidnih nauka: razvoj matematskih modela i eksperimentalna istraživanja turbulentnog strujanja fluida, prenosa toplote, sagorijevanja i magneto-hiodrodinamike te simuliranje i optimizacija procesa i dijagnostička ispitivanja termotehničkih i energetskih uređaja i postrojenja. Autor ili koautor je preko 500 publikacija među kojima pet knjiga, te urednik 15 zbornika i monografija (Cambridge University Press, Springer, Taylor & Francis, Begell House, Delft University Press, Svjetlost). Spada u međunarodno najpriznatije naučnike s naših područja i ima reputaciju jednog od pionira i vodećeg naučnog autoriteta u oblasti matematskog modeliranja turbulencije. U literaturi poznati kao Hanjalić-Launder (HL) modeli (J. Fluid Mech 1972/75) i kasnije verzije citirani su u brojnim časopisima i knjigama i ugrađeni u brojne CFD (Computational Fluid Dynamics) softvere. Numeričko simuliranje turbulentnog dinama Zemljinog magnetnog polja (sa S. Kenjerešom, 2007) objavljeno je kao vijest i news flash u brojnim naučno-popularnim i drugim medijima (Science Daily, Science News, Eureka Alert, Alpha Galileo News, Terra Daily, Washington DC News, NRC Handelsblad (Nl), The Times of India, Malaysia Sun i dr.)
Dao je i doprinos razvoju novih termotehničkih uređaja i procesa: kompresora (s N. Stošićem, realizirani u tvornici Trudbenik, Energoinvest), metoda gasifikacije uglja (s M. Sijerčićem), pulsirajućih gorionika, te metoda detonacionog otklanjanja naslaga u kotlovima (dva patenta, s I. Smajevićem, višestruko citirani u U. S. Patents), koji je realiziran i u pogonu od 1989. do 2011. na dva kotla u TE Kakanj.
Brojne funkcije
Obavljao je više funkcija: direktor Instituta za procesnu tehniku, energetiku i okoliš (IPES) (1980–1984), prodekan (1975–1978) i dekan (1984–1985) Mašinskog fakulteta u Sarajevu, gradonačelnik Sarajeva (1985–1987), član Izvršnog vijeća BiH (1987–1991) kada je vodio izradu prve Strategije naučno-tehnološkog razvoja BiH te projekat opremanja i obnove istraživačko-pedagoške opreme na univerzitetima u Bosni i Hercegovini. Bio je delegat Jugoslavije u Komitetu za životnu sredinu OECD-a u Parizu (1982–1990), predsjednik Savjeta zajednica za naučni rad Jugoslavije (1987–1988) te predsjednik Zajednice gradova i opština Jugoslavije (1985–1986). Kao dekan, 1984. aktivirao je industrijski konzorcij za Mašinski fakultet u Sarajevu te pokrenuo i vodio izgradnju nove zgrade, koja je stavljena u funkciju 1989.
Predavao je i držao konsultacije na brojnim univerzitetima i institutima u Jugoslaviji i inostranstvu (Almaty, Cambridge, Darmstadt, Erlangen, Göteborg, Imperial College, Krakow, Kyoto, Novosibirsk, Oxford, Rim, Singapur, Tokyo, Univ. Kalifonije Davis, NASA Langley i dr.). Održao je oko 80 plenarnih predavanja na međunarodnim skupovima i oko 100 seminarskih predavanja širom svijeta. Kao mentor vodio je blizu 40 doktoranata i brojne magistrante. Bio je glavni urednik časopisa Flow, Turbulence and Combustion (Springer, 2005–2015) i član uređivačkih odbora više međunarodnih časopisa. Bio je predsjednik Međunarodnog centra za prenos toplote i mase (ICHMT, 2015–2018) te član brojnih naučnih i stručnih asocijacija.
Dobio je više nagrada i priznanja: plakete Univerziteta u Sarajevu (1984, 1986), odlikovanja: Orden rada sa srebrenim vijencem SFRJ (1980), predsjednika Republike Finske (Commander 1st Class in the Order Lion of Finland, 1987) i Kraljice Nizozemske (Officer in the Order Oranje-Nassau, 2010), Dvadesetsedmojulska nagrada BiH (1987), Max-Plank nagrada (Njemačka, 1992), Nusselt-Reynolds Prize (Assembly of World ExHFT Conferences, 2020), viši doktorat (DSc) Univerziteta u Londonu (1998), počasni doktorati (Dr. h. c.) Univ. Reims, Champagne i Ardenne (Francuska, 2009) i Internat. Burch Univ., Sarajevo (2018), Crystal Space Shuttle Univ. Texas A&M (2007). Izabran je za inostranog člana (Int. Fellow) UK Royal Academy of Engineering (FREng, 2005) i Ruske akademije nauka (2019), te člana (Fellow) Instituta za fiziku (FInstP, 2004), Američke asocijacije mašinskih inženjera (FASME, 2005) i Međunarodnog centra za prenos toplote i mase (FICHMT, 2005).
Za dopisnog člana Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine u Odjeljenje tehničkih nauka izabran je 1981., a za redovnog 1987. godine.
