Vlada Federacije BiH je prihvatila informaciju i dala saglasnost na predloženi sporazum Federalnog hidrometeorološkog zavoda (FHMZ) o saradnji sa slovenačkim Univerzitetom u Novoj Gorici (UNG) s ciljem provođenja dvogodišnjeg istraživačkog projekta „Sarajevski aerosol eksperiment: sastav, izvori i zdravstveni efekti atmosferskog aerosola“ (SAAERO, EU H2020 MSCA IF).
U informaciji Federalnog hidrometeorološkog zavoda je, između ostalog, navedeno da je ranijim zaključkom Vlada FBiH prihvatila provođenje aktivnosti ovog zavoda u okviru razvojnih projekata, te podržala njegovo učešće u međunarodnim projektima radi unapređenja hidrometeorološke službe. Tako se Zavod pridružio projektima istraživanja putem saradnje sa Univerzitetom u Sloveniji. Također je istaknuto da je Sarajevo tipičan primjer grada s lošom kvalitetom zraka u urbanim centrima zemalja zapadnog Balkana, te da državama na ovom području nedostaju najsavremenija naučna istraživanja.
Kako je navedeno, saradnja sa Univerzitetom u Novoj Gorici biće fokusirana na aktivnosti i istraživanja u okviru terenskih mjerenja atmosferskih aerosola u sjedištu FHMZ na lokalitetu Bjelave u Sarajevu, a u okviru dosadašnjeg projekta "Zimska terenska kampanja Kantona Sarajevo 2018 (SAFICA)", te kroz nastavak saradnje u okviru nove terenske kampanje SAAERO.
Projekat SAAERO predlaže tri pristupa za prevazilaženje poteškoća s raspodjelom izvora i za dodatno povezivanje PM2,5 sastava sa štetnim efektima na zdravlje, a to su duže prikupljanje uzoraka filtera PM2,5 (7 mjeseci), intenzivnu kampanju u trajanju od dvije do četiri sedmice s online mjerenjima sastava aerosola visoke vremenske rezolucije na mobilnoj laboratoriji Instituta Paul Scherrer, te uključivanje vrsta organskih markera specifičnih za izvor i oksidativnog potencijala u naknadne laboratorijske analize PM2,5 filter uzoraka.
Riječ je o nastavku projekta SAFIC-a za koji će slovenački Univerzitet osigurati sredstva Evropske komisije u iznosu od 150.000 eura.
Projekat SAFICA je realizovan od decembra 2017. do marta 2018. godine i podrazumijevao je mjerenje koncentracije crnog ugljika i aerosola, kao i prikupljanje dnevnih filterskih uzoraka čestica PM10 na četiri lokacije u Kantonu Sarajevo.
Cilj je bio da se kroz kombinaciju podataka prikupljenih na terenu i kroz laboratorijska mjerenja dobiju ključne, do sada nedostupne informacije o izvorima emisije i transformacijama aerosola u zraku. Glavni nalazi SAFICA-e pokazuju jake i raznolike izvore sagorijevanja i vjerovatno veliku opasnost po javno zdravlje stanovnika.
Vlada FBiH je ovlastila direktora Federalnog hidrometeorološkog zavoda za potpisivanje Sporazuma o saradnji.
