Bosna i Hercegovina najugroženija je zemlja u regiji, ali i Evropi, prvenstveno zbog dugogodišnjeg problema s ilegalnim migrantima, navodi se u dokumentu Evropske komisije (EK)“Opće smjernice o operativnim prioritetima za humanitarnu pomoć 2021. godine”.
U okviru dokumenta stručnjaci Evropske komisije izradili su i indeks za upravljanje rizikom, s obnovljenim podacima do aprila ove godine. Prema tom indeksu, države su podijeljene u pet kategorija - od onih u kojima je rizik od humanitarnih katastrofa vrlo visok, do onih s vrlo niskim nivoom opasnosti.
Prema indeksu, Bosna i Hercegovina je jedina država u Evropi i regiji koja je svrstana u kategoriju umjerenog rizika od humanitarnih katastrofa. Albanija, Srbija, Hrvatska, Sjeverna Makedonija, Crna Gora imaju nizak nivo opasnosti, a Slovenija, kao i većina zemlja članica EU, su s vrlo niskim nivoom opasnosti.
U dokumentu Evropske komisije dodaje se da se od početka 2018. BiH suočila s linearnim porastom neregularnih dolazaka izbjeglica, azilanata i migranata.
- U 2020. godini ograničenja kretanja i barijere nametnute zbog borbe protiv COVID-19 pandemije dovele su do smanjenja registriranih dolazaka za gotovo 42 posto u odnosu na 2019. - ističe se u dokumentu.
Navodi se da je gotovo 9.000 migranata “zaglavljeno” u BiH, a pritisak na postojeće smještajne kapacitete ostaje visok.
- Oko 6.000 osoba registrirano je u jednom od sedam privremenih prihvatnih centara, a procjenjuje se da njih gotovo 3.000 nema normalne smještajne kapacitete. Buduća strategija za odgovor u upravljanju migracijama na zapadnom Balkanu, kao i humanitarna pomoć EU, 2021. godine će se usredotočiti na zaštitu zdravlja i pomoć u spašavanju života izvan prihvatnih centara, a posebno zimi - istaknuto je.
Stručnjak u oblasti sigurnosti Nedžad Ahatović kaže kako se kriza zbog ilegalnih migranata u BiH može gledati iz nekoliko uglova.
- U BiH je to, prije svega, nefunkcionalna i neorganizirana vlast, odnosno neorganiziran pristup prema tom problemu. Drugi segment problema moguće je opisati destabilizacijom određene zemlje ili regije. Za destabilizaciju se često koristi upravljanje migracijama. Evropska komisija je primijetila da naši državni organi ne mogu odgovoriti na izazov i zbog toga smo dobili ovakvu ocjenu - pojašnjava Ahatović.
Poseban problem, navodi on, predstavljaju tumačenja ovog problema od različitih političara, pa i entiteta.
- Suočavamo se s krizom koja destabilizira BiH, ali i cijeli region. Nesporno se radi o interesu velikih sila, prije svega Rusije, koja ima velike planove u ovom regionu, a kojoj se suprotstavljaju države članice NATO saveza, predvođene SAD - smatra Ahatović.
Institucionalni rizik navodi se kao najveći problem BiH, a u tom segmentu dobili smo najgoru ocjenu - 6,3, gdje je 0 najbolja, a 10 najgora ocjena. Naša država lošije ocjene dobila je i za rizike povezane s ranjivim kategorijama stanovništva (4,6), kao i za rizik od nedostatka kapaciteta (4,6). S ocjenom 4,1, a kad je riječ o prirodnim rizicima, Evropska komisija izrazila je zabrinutost od nastanka humanitarne katastrofe uzrokovane prirodnim pojavama.
