Agencija za zaštitu ličnih podataka u Bosni i Hercegovini donijela je rješenje kojim se "zabranjuje nadležnim organima na svim nivoima vlasti u Bosni i Hercegovini, uključujući entitetske i kantonalne štabove civilne zaštite, kao i drugim organima koji djeluju u vanrednoj situaciji u vezi s pandemijom koronavirusa, da objavljuju lične podatke o osobama koje su pozitivne na koronavirus, kao i o osobama kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije".
Nalaže se nadležnim organima da odmah uklone i blokiraju lične podatke o osobama koje su pozitivne na koronavirus, kao i osobama koje poštuju određene mjere izolacije i samoizolacije, čiji podaci su javno objavljeni.
Agencija je donijela rješenje na osnovu člana 40. stav (1) tačka a) Zakona o zaštiti ličnih podataka i člana 61. Zakona o upravi rješavajući po službenoj dužnosti u predmetu utvrđivanja zakonitosti javnog objavljivanja ličnih podataka osoba koje su pozitivne na koronavirus te osoba koje se nalaze u izolaciji i samoizolaciji zbog pandemije koronavirusa.
U obrazloženju ovog rješenja se navodi da je "Agencija za zaštitu ličnih podataka u BiH, na osnovu saznanja da pojedini nadležni organi u BiH objavljuju lične podatke o osobama pozitivnim na koronavirus, kao i osobama kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije zbog pandemije koronavirusa, pokrenula postupak za utvrđivanje zakonitosti takve obrade ličnih podataka".
Agencija je zaprimila upit građana u kome se ističe da je Kantonalni štab civilne zaštite Livanjskog kantona objavio lične podatke osoba kojima je izdata naredba o izolaciji i samoizolaciji, iako velika većina nije kršila naredbu.
Kao dokaz o navedenom, dostavljen je primjerak objavljenog spiska s ličnim podacima 238 osoba. Spisak sadrži lične podatke o imenu, prezimenu, godini rođenja, gradu/mjestu, zemlji iz koje je došla osoba, datumu početka izolacije, broju telefona.
Osim toga, neki drugi nadležni organi, kao u Trebinju, Konjicu i Čeliću, na isti ili sličan način objavili su spiskove osoba koje su pozitivne na koronavirus, kao i osoba kojima je određena izolacija ili samoizolacija.
Agencija je u provedenom postupku utvrdila da su "nadležni organi koji djeluju u vanrednoj situaciji u vezi sa pandemijom koronavirusa javno objavili lične podatke osoba koje su pozitivne na koronavirus, kao i osoba kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije, a koje nisu prekršile izdate naredbe".
- Zakon o zaštiti ličnih podataka predstavlja osnovnu legislativu koja neposredno određuje obradu ličnih podataka. Shodno članu 1. Zakona, njegov osnovni cilj je da svim osobama na teritoriji BiH, bez obzira na njihovo državljanstvo ili prebivalište, osigura zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, a naročito pravo na privatnost i zaštitu podataka u pogledu obrade ličnih podataka koji se na njih odnose. Prema članu 3. Zakona, lični podaci znače bilo koju informaciju koja se odnosi na fizičku osobu koja je identificirana ili se može utvrditi identitet osobe, dok podaci koji otkrivaju zdravstveno stanje, spadaju u posebne kategorije ličnih podataka - poručili su iz Agencije.
- Nadležni organi na svim nivoima vlasti u BiH, uključujući entitetske i kantonalne štabove civilne zaštite i drugi organi koji djeluju u vanrednoj situaciji u vezi s pandemijom koronavirusa su kontrolori, koji vrše obradu ličnih podataka osoba koje su pozitivne na koronavirus te osoba kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije. Zakonom je propisan princip koji obavezuje kontrolora da lične podatke obrađuje na pravičan i zakonit način, što podrazumijeva obradu ličnih podataka na osnovu zakonskog propisa koji se primjenjuje u određenoj oblasti i da je obrada neophodna za ostvarivanje svrhe koja se želi postići - stoji u saopćenju.
Podaci o zdravstvenom stanju građana spadaju u posebnu kategoriju ličnih podataka i, kao takvi, imaju i posebnu mjesto u Zakonu o zaštiti ličnih podataka.
- Zaštita ličnih podataka ne sprečava nadležne organe da preduzimaju mjere i aktivnosti u borbi protiv pandemije koronavirusa. No, na nadležnim organima je da i tom prilikom osiguraju zakonitu obradu ličnih podataka. Javno objavljivanje ličnih podataka osoba koje su pozitivne na koronavirus te osoba kojima su izdate naredbe o izolaciji i samoizolaciji, a koja ne krše izdate naredbe, ne može se opravdati javnim interesom. Naročito se ne može opravdati objavljivanje podataka na način kao što su to pojedini javni organi učinili - poručili su iz Agencije.
Objavljivanje podataka o svim osobama koje su pod mjerama može narušiti povjerenju u zdravstveni sistem. Da bi se pacijent obratio ljekaru i s njim podijelio informacije koje se tiču njegovog zdravstvenog stanja, potrebno je da bude uvjeren da će te informacije ljekar čuvati kao profesionalnu tajnu i da neće biti upotrijebljeni ni u jednu drugu svrhu osim u koju su prikupljeni, tj. za liječenje. Sama mogućnost da okolina u kojoj živi pacijent, može doći do ovih informacija, može osobu odvratiti od toga da se obrati stručnoj osobi. To nepovjerenje može imati za posljedicu, kada su u pitanju prenosive bolesti, širenje bolesti na druge osobe, čime je bitno ugrožen i javni interes da se spriječi širenje bolesti.
Osim toga, objavljivanje ličnih podataka o osobama koje poštuju izdate naredbe o izolaciji i samoizolaciji, može dovesti do njihove stigmatizacije od šire društvene zajednice i, u krajnjem slučaju, do nasilja i ataka na život.
Imajući u vidu navedeno, Agencija je utvrdila da javno objavljivanje ličnih podataka osoba koje su pozitivne na koronavirus i osoba kojima su određene mjere izolacije i samoizolacije, a one nisu prekršile izdate naredbe, nije u skladu sa zakonom.
Protiv ovog rješenja nije dopuštena žalba, ali se može pokrenuti upravni spor pred Sudom BiH u roku od 60 dana od dana dostavljanja rješenja, navodi se u saopćenju Agencije za zaštitu ličnih podataka u BiH.
