Podrška Ilona Maska (Elon Musk) krajnje desnoj stranci Alternativa za Njemačku (AfD) dodatno je uzburkala političku scenu uoči prijevremenih izbora zakazanih za februar. Njegova izjava na platformi X, kojom je AfD nazvao jedinim spasom za Njemačku, izazvala je burne reakcije kako među vodećim njemačkim političarima, tako i u međunarodnim krugovima, piše Politico.
- Samo AfD može spasiti Njemačku - napisao je milijarder, vlasnik platforme X, u petak, u najnovijem od niza podrški evropskim krajnje desnim strankama.
Mask je nedavno sve jasnije podržao evropske političare desne populističke orijentacije, uključujući italijansku premijerku Đorđu Meloni i lidera Reform UK stranke Najdžela Faraža. Ranije ove sedmice, Faraž je pohvalio Maska rekavši da je „iza njega“ i ukazao na mogućnost da bi tehnološki tajkun mogao finansijski podržati njegovu Reform UK stranku.
Podrška AfD-u bila je i oštra kritika od strane najmoćnijeg savjetnika predsjednika SAD, Donalda Trampa, prema konzervativnoj alijansi koja bi mogla predvoditi Njemačku nakon prijevremenih izbora zakazanih za 23. februar.
Friedrich Merc, konzervativni kandidat koji vodi u utrci za novog kancelara, predstavio se kao lider koji bi se mogao „dogovoriti“ sa Trampom, uprkos evropskim strahovima da bi novi predsjednik mogao započeti trgovinski rat i povući američku vojnu podršku Ukrajini.
Lideri AfD-a, naravno, bili su zadovoljni Maskovom podrškom.
- Da! Potpuno ste u pravu! - napisala je Alis Vajdel, kandidatkinja AfD-a za kancelara, na X-u odmah nakon Maskovog posta. Vajdel je zatim podijelila nedavni intervju u kojem je govorila o tome kako je "socijalista [Angela] Merkel uništila našu zemlju“ i kako "sovjetska Evropska unija" uništava Njemačku.
Međutim, među glavnim političkim liderima u Njemačkoj, post je izazvao oštre reakcije.
- Imamo slobodu govora, koja se odnosi i na milijardere - rekao je kancelar Olaf Šolc na pres konferenciji u Berlinu.
- Ali sloboda govora također znači da možete reći stvari koje nisu ispravne i ne sadrže dobre političke savjete.
AfD je na drugom mjestu u anketama sa 19 posto prednosti uoči prijevremenih izbora u Njemačkoj, što bi je moglo postaviti na poziciju najveće opozicione stranke u sljedećem parlamentu. Konzervativna alijansa vodi u utrci sa 31 posto.
Mask, koji je blizak saveznik predsjednika SAD Donalda Trampa, dugo je iskazivao simpatije prema AfD-u – ali također, i određenu nesigurnost u vezi sa stavovima stranke.
Uprkos novostečenoj ljubavi između Maska i AfD-a, krajnje desna stranka protivi da Teslina fabrika bude u njemačkoj pokrajini Brandenburg, koja se nalazi u okolini Berlina.
- Nećemo je srušiti, ali naravno to je problem - rekao je lider stranke u toj pokrajini tokom debata pred izborima u Brandenburgu u septembru, na kojima je AfD završio na drugom mjestu sa više od 29 posto glasova.
AfD je u porastu uprkos svom rastućem radikalizmu i stalnim upozorenjima od strane mainstream lidera da je to ekstremistička, čak nacistička stranka. Rastuća podrška krajnjoj desnici dolazi i uprkos tome što su domaće obavještajne vlasti na nivou države klasifikovale neke lokalne ogranke stranke kao ekstremističke organizacije koje pokušavaju podrivati njemačku demokratiju.
Mask je pružio podršku AfD-u dok je ponovo objavio video Naomi Seibt, njemačke desničarske influenserke poznate po vezi sa AfD-om i negiranju klimatskih promjena izazvanih ljudskim djelovanjem.
Njemački mediji su je nazvali „anti-Greta“, upućujući na švedsku klimatsku aktivistkinju Gretu Tunberg, a u videu koji je Mask ponovo objavio, Seibt je opisala ekološke politike njemačkih Zelenih kao „eko-socijalistički nacionalni suicid“.
Seibtov video uglavnom je bio napad na konzervativnog lidera Merca, koji vodi u trci za kancelara, zbog njegovog odbijanja da sarađuje s AfD-om i njegovih navodnih kritika na račun onoga što je ona nazvala „proslobodnošću“ politika Ilona Maska i argentinskog predsjednika Havijera Mileja.
Kristijan Lindner, bivši ministar finansija i lider fiskalno konzervativne Slobodno-demokratske stranke (FDP), pohvalio je Maskovu ideju o smanjenju regulacije i birokratije, dok je upozorio na AfD.
- Ilone, pokrenuo sam političku debatu inspirisanu Vašim i Milejevim idejama - napisao je Lindner na X-u.
- Dok je kontrola migracija ključna za Njemačku, AfD je protiv slobode, biznisa – i to je krajnje desničarska ekstremistička stranka. Nemojte brzo donositi zaključke sa distance.
Mask, koji je američki državljanin – a koji je potrošio više od četvrt milijarde dolara kako bi pomogao Trampu da bude izabran – razmatra donaciju do 100 miliona dolara za podršku Faražovoj desničarskoj stranci u Ujedinjenom Kraljevstvu, prema medijskim izvještajima.
Međutim, ne bi mogao podržati AfD na isti način. Strani državljani van EU mogu da doniraju najviše do 1.000 eura, prema njemačkom zakonu.