SAD VEĆ BIVŠI PREDSJEDNIK

Ko je Bašar al-Asad, čija porodica je do danas vladala Sirijom više od 50 godina

Asad je poznat po brutalnoj vladavini nad Sirijom, koja je od 2011. godine razorena građanskim ratom

Bašar al-Asad. AP

A. O.

8.12.2024

Režim porodice al-Asad (al-Assad) je srušen, nakon skoro 54 godine na vlasti u Siriji, nakon su pobunjeničke snage tokom jutra osvojile Damask.

Bašar al-Asad (Bashar al-Assad), sada već bivši sirijski predsjednik, pobjegao je avionom iz prijestolnice.

Naslijedio oca

Naime, on je na čelu Sirije naslijedio svog oca Hafiza, koji je umro 2000. godine. CNN je nakon smjene vlasti u Damasku objavio i političku biografiju Bašara al-Asada.

- Vođa Sirije, Bašar al-Asad, druga je generacija autokratske porodične dinastije koja je držala vlast više od pet decenija. Njegov nestanak usred munjevitog napredovanja pobunjenika nagovještava nevjerovatnu promjenu vlasti u strateški važnoj bliskoistočnoj zemlji.

Asad je poznat po brutalnoj vladavini nad Sirijom, koja je od 2011. godine razorena građanskim ratom, pretvarajući zemlju u plodno tlo za ekstremističku grupu ISIS, dok je istovremeno izazvao izbjegličku krizu koja je raselila milione ljudi.

Rat je započeo nakon što je Asadov režim odbio da popusti masovnim prodemokratskim protestima tokom Arapskog proljeća te godine, umjesto toga primjenjujući brutalnu represiju nad mirnim pokretom – ubijajući i hapseći hiljade ljudi samo u prvim mjesecima.

Snage Bašara al-Asada od tada su optužene za teška kršenja ljudskih prava i brutalne napade na civile tokom 13-godišnjeg rata, uključujući upotrebu hemijskog oružja protiv svog vlastitog naroda. Sjedinjene Američke Države, Jordan, Turska i Evropska unija su na početku rata pozvali Asada da odstupi sa vlasti.

Podrška Rusije i Irana

Međutim, režim, koji je pod teškim sankcijama Zapada i međunarodno izolovan, održao se na vlasti zahvaljujući podršci moćnih saveznika Rusije i Irana, kao i nemilosrdnoj kampanji protiv opozicije.

Svi prizori radosnog slavlja kada su pobunjeničke snage preuzele kontrolu nad sirijskim gradovima svjedoče o užasima tog režima. U Homsu, video snimci koje je CNN geolocirao pokazali su stanovnike kako cijepaju postere Asada i njegovog oca, što je podsjećalo na simbolične slike iz 2011. godine.

Dolazak Asada na vlast

Bašar al-Asad preuzeo je vlast na izborima 2000. godine, nakon smrti svog oca Hafeza al-Asada, koji se uzdigao iz siromaštva da bi predvodio Bas (Baas) partiju i preuzeo vlast 1970. godine, postavši predsjednik zemlje naredne godine. Mlađi Asad je odrastao u sjeni svog oca, sovjetskog saveznika koji je vladao Sirijom tri decenije i omogućio manjinama poput Alavita ključne političke, društvene i vojne pozicije.

Kao drugi sin, koji nije bio predviđen za nasljednika, Asad je studirao oftalmologiju u Londonu sve dok njegov stariji brat Basel, koji je bio pripreman da naslijedi Hafiza, nije poginuo u saobraćajnoj nesreći 1994. godine. Bašar je tada ušao u nacionalni fokus i studirao vojnu nauku, postavši pukovnik u sirijskoj vojsci.

Promjena ustava

Nakon očeve smrti u junu 2000. godine, sirijski parlament je za samo nekoliko sati promijenio ustav, smanjujući minimalnu starost za predsjedničke kandidate s 40 na Asadovih tadašnjih 34 godine, što mu je omogućilo da naslijedi oca na izborima sljedećeg mjeseca.

Asadove snage su tokom građanskog rata bile poznate po brutalnim taktikama, nakon gušenja prodemokratskih protesta 2011. godine, kada je naoružana opozicija, sastavljena od malih milicija i nekih prebjeglih vojnika sirijske vojske, formirala otpor.

Godine 2013, UN-ovi inspektori za oružje našli su "nepobitne" dokaze o upotrebi nervnog gasa u Siriji. Tadašnji generalni sekretar UN-a Ban Ki Mun nazvao je napad od 21. avgusta "najgorom upotrebom oružja za masovno uništenje u 21. vijeku". SAD su procijenile da je taj napad možda usmrtio više od 1.400 ljudi, uključujući stotine civila. Sirijski zvaničnici su više puta negirali optužbe za ratne zločine i zločine protiv čovječnosti.

Sukob je postao kamen temeljac Asadovog brutalnog naslijeđa, ostavljajući stotine hiljada mrtvih i, prema podacima Ujedinjenih nacija ranije ove godine, više od 7 miliona interno raseljenih osoba i preko 6 miliona međunarodnih izbjeglica."

Godine 2013, UN-ovi inspektori za oružje našli su "nepobitne" dokaze o upotrebi nervnog gasa u Siriji. Tadašnji generalni sekretar UN-a Ban Ki Mun nazvao je napad od 21. avgusta "najgorom upotrebom oružja za masovno uništenje u 21. vijeku". SAD su procijenile da je taj napad možda usmrtio više od 1.400 ljudi, uključujući stotine civila. Sirijski zvaničnici su više puta negirali optužbe za ratne zločine i zločine protiv čovječnosti.

Sukob je postao kamen temeljac Asadovog brutalnog naslijeđa, ostavljajući stotine hiljada mrtvih i, prema podacima Ujedinjenih nacija ranije ove godine, više od 7 miliona interno raseljenih osoba i preko 6 miliona međunarodnih izbjeglica."

Vlasnik autorskih prava © avaz-roto press d.o.o.
ISSN 1840-3522.
Zabranjeno preuzimanje sadržaja bez dozvole izdavača.