Vlada Velike Britanije je nagovijestila da bi se mogla povući iz sporazuma s Evropskom unijom o trgovinskim aranžmanima za Sjevernu Irsku nakon Bregzita (Brexita).

Dogovor - poznat kao Protokol Sjeverne Irske - bio je dio sporazuma o povlačenju Velike Britanije sa EU o Bregzitu. Prema njegovim odredbama, potrebne su provjere robe koja ulazi u Sjevernu Irsku iz ostatka Ujedinjenog Kraljevstva.

Posebni aranžmani

Protokol je bio izvor napetosti otkako je stupio na snagu početkom 2021., ne samo između Ujedinjenog Kraljevstva i EU, već i među unionistima u Sjevernoj Irskoj, koji kažu da predstavlja prijetnju njihovom mjestu u UK.

Kako je nastao Protokol o Sjevernoj Irskoj?

Posebni aranžmani bili su potrebni za Sjevernu Irsku nakon što je UK glasala za Bregzit 2016. To je zato što je to jedini dio Ujedinjenog Kraljevstva koji ima kopnenu granicu sa državom EU - Republikom Irskom.

Prije Bregzita bilo je lako prevoziti robu preko ove granice, jer su obje strane automatski slijedile ista trgovinska pravila EU, što je značilo da nisu bile potrebne provjere ili papirologija.

Novi sistem

Nakon Bregzita, bio je potreban novi sistem jer EU ima stroga pravila o hrani i zahtijeva granične kontrole kada određena roba, poput mlijeka i jaja, stigne iz zemalja koje nisu članice EU.

Granica je također osjetljivo pitanje zbog problematične političke istorije Sjeverne Irske - strahovalo se da bi kamere ili granični stubovi mogli postati meta i dovesti do nestabilnosti.

I Velika Britanija i EU složile su se da je zaštita sjevernoirskog mirovnog sporazuma iz 1998. - Sporazuma na Veliki petak - apsolutni prioritet, pa su pristali na Sjevernoirski protokol kao dio sporazuma o povlačenju iz Bregzita, koji je sada dio međunarodnog prava, piše BBC.