Grad Sarajevo pokrenuo je akciju otkupa lokacije Firuz-begovog hamama u srcu Baščaršije kako bi u naredne dvije do tri godine od ovog prostora bila napravljena nova atraktivna turistička lokacija koja bi, zasigurno, poboljšala turističku sliku Sarajeva, saznaje „Dnevni avaz“.

Nacionalni spomenik

Gradonačelnik Abdulah Skaka želi da Gradu vrati Firuz–begov hamam i obnovi pet stoljeća staru atrakciju na Baščaršiji. Ovaj hamam vodi se danas kao nacionalni spomenik i zaštićen je od Komisije za nacionalne spomenike BiH.  

Prema pisanim podacima, Firuz-begov hamam izgrađen je između 1505. i 1512. godine, također se u dokumentima spominje i kao Feriz-begov, Firus-begov hamam i Firduz-begov, a smješten je zapadnim dijelom u ulici Prote Bakovića te jugozapadnim dijelom u ulicu Ćulhan.

Hamam je uvakufio Firduz-beg za potrebe svoje medrese koja je izgorjela u požaru 1697. godine.

Vlasnik ovoga nacionalnog spomenika, kompanija „Badecco Adria“, pravni je nasljednik Fabrike duhana Sarajevo i nema pretjeranog interesa za ulaganje u objekt.

Trenutna Uprava društva nema interesa ni kapaciteta da ovaj lokalitet obnavlja u skladu sa zahtjevima institucija za zaštitu nacionalnih spomenika.

Ocjena stručnjaka je da se radi o jednoj od najpotentnijih arheoloških i historijskih lokacija u ovom dijelu svijeta, zbog svoje specifične lokacije, oblika, konstrukcije, očuvanosti, vlasničko-pravnih odnosa i posebnosti funkcije.   

Misteriozni tuneli ispod samog srca Baščaršije, koji su još krajem 2008. godine otkriveni tokom rekonstrukcije ulice Prote Bakovića, činili su napredni sistem podnog grijanja koji je energijom iz Firuz-begovog hamama grijao brojne trgovke i objekte u krugu od nekoliko stotina metara.

Obnova ovog historijski veoma značajnog objekta podijeljena je u dvije faze, a krajnji rok restauracije postavlja se, kako saznajemo, 2023. godina.

Prvobitni oblik

U prvoj fazi bi se uradila projektna dokumentacija glavnog projekta te njegova promocija, nakon čega bi uslijedilo otvaranje Firuz-begovog hamama, kao konzervirane arheološke lokacije i historijskog spomenika za posjete.

U drugoj fazi plan je da se uspostavi fondacija za obnovu Firuz-begovog hamama u njegovom prvobitnom obliku.    

U Gradskoj upravi su prepoznali nesumnjivu opravdanost u kulturnom, ekonomskom i turističkom smislu. Prema procjenama, Baščaršiju godišnje posjeti više od milion ljudi, od čega više od 60 posto stranih turista.

Činjenice

Hamam je bio turski, ali se arhitektonski oslanja na antička odnosno rimska kupatila. Ispod hamama nalazi se hipokaus ili ćulhan, odnosno ono što ljudi zovu tunelima. 

To je, ustvari, mjesto na kojem se loži vatra, a strujanjem zraka, putem sistema cijevi, toplota se prenosi duž cijelog poda. 

Osim što se dobivalo podno grijanje, na ovaj način je osiguravana i vruća voda za hamam.