U centru Nevesinja, pedesetak metara od džamije sultana Bajazida, u narodu poznate kao Careva džamija, nalazi se rodna kuća istaknutog bosanskohercegovačkog pjesnika, prevodioca, historičara i političara Safvet-beg Bašagića.
Prema riječima Mehmed-efendije Čopelja, glavnog imama Medžlisa Islamske zajednice Nevesinje, kuću Bašagića posjećuje sve veći broj turista koji dolaze u Nevesinja, ali i đačkih ekskurzija.
Zub vremena
- Već nekoliko godina, otkako se pročulo za kuću, dolaze mnogi i posjećuju je. Brojne su grupe turista, a najviše je đaka i studenata, koji žele obići mjesto gdje je rođen Safvet-beg Bašagić. Kuća je zadržala originalan oblik i gabarite, s tim da je zub vremena učinio svoje, pa su rađene neke popravke, ali su se majstori morali držati izvornog oblika, jer je objekt pod zaštitom države - pojašnjava ef. Čopelj.
Rodna kuća Safvet-bega Bašagića nacionalnim spomenikom je proglašena 2005. godine. Do posljednjeg rata u njoj su stanovali članovi porodice Ćorić, koji su i sadašnji vlasnici.
- Kada se porodica Bašagić odselila i kuću prodala Ćorićima, oni su restaurirali kompletnu unutrašnjost, u smislu da nema više namještaja iz tog vremena. Ostao je jedan ćilim iz perioda od prije 50 do 100 godina - priča ef. Čopelj i dodaje da kuću sada koriste dvije pravoslavne porodice, koje je donekle i održavaju.
Neriješeni odnosi
U avliji ispred kuće je kaldrma, tu je i stara česma, a na samoj kući koja je ofarbana u bijelo ističu se mali prozori, naročito na spratu, tipični za begovske kuće.
- Imamo planove da od ove kuće napravimo svojevrsni muzej, ali neriješeni imovinski odnosi nas sputavaju, mada to pripada vakufskoj imovini. Do rješenja tih odnosa mi iz Medžlisa IZ nastojat ćemo da je održavamo i da se održi u postojećem stanju - zaključio je ef. Čopelj.
Ž6 = Doktorat u Beču
Safvet-beg Bašagić potječe iz begovske porodice i praunuk je Smail-age Čengića, a rođen je 1870. godine. U Nevesinju je pohađao osnovnu školu, a nakon toga upisao je Gimnaziju u Sarajevu. Potom odlazi na Bečki univerzitet, gdje 1910. godine doktorira orijentalne jezike i historiju islama i jedan je od prvih doktora u BiH koji je završio obrazovanje u Beču.
Vratio se u Sarajevo, gdje je predavao arapski jezik u gimnaziji. Bio je pokretač mnogih kulturnih dešavanja, a nakon Prvog svjetskog rata radio je u Zemaljskom muzeju do 1927. godine, kada je penzionisan. Umro je sedam godina kasnije i ukopan u haremu Gazi Husrev-begove džamije u Sarajevu.
Ž6 = EGIDA
Bašagićeva kolekcija islamskih rukopisa i starih knjiga, koja je u posjedu Univerzitetske biblioteke u Bratislavi, dio je UNESCO-ovog programa „Memorija svijeta“
