NASA-in svemirski teleskop Džejms Veb (James Webb) dvije godine je prikupljao podatke koji su potvrdili raniji nalaz teleskopa Hablea po kojem se svemir širi za oko osam posto brže od očekivanog.

Ta je nova potvrda zbunjujućeg zapažanja navela naučnike na razmišljanje o uzroku, možda nekom nepoznatom faktoru koji uključuje misteriozne kozmičke komponente tamne energije i tamne tvari.

- Ovo je najveći uzorak podataka teleskopa Veb tokom njegovih prvih dviju godina u svemiru i potvrđuje zagonetno otkriće Hablea s kojim se borimo već deset godina, a to je da se svemir sada širi brže nego što i naše najbolje teorije mogu objasniti - rekao je Adam Ris (Riess), astrofizičar sa Sveučilišta Džons Hopkins u Marilendu.

- Naše razumijevanje svemira puno je neznanja o elementima, tamnoj tvari i tamnoj energiji, a oni čine 96 posto svemira. Stoga to nije mala stvar - dodao je on.

Tamna tvar, za koju se smatra da čini oko 27 posto svemira hipotetski je oblik materije koji je nevidljiv, ali se pretpostavlja da postoji na temelju njezinih gravitacijskih učinaka na običnu materiju - zvijezde, planete, mjesece, sve stvari na Zemlji, na šta otpada oko pet posto svemira.

- Postoje mnoge hipoteze koje uključuju tamnu tvar, tamnu energiju, tamno zračenje, primjerice neutrini (vrsta električki neutralnih elementarnih čestica male mase) ili sama gravitacija koja ima neka egzotična svojstva. Sve se to nameće kao moguće objašnjenje - naveo je Ris.

Istraživači su upotrijebili tri različite metode za mjerenje specifične metrike, udaljenosti od Zemlje do galaksija u kojima je dokumentirana vrsta pulsirajuće promjenjive zvijezde nazvane Cefeide. Vebova i Hableova mjerenja su se poklapala.

Veliki prasak je prije 13 do 14 milijarda godina pokrenuo svemir koji se od tada širi. Znanstvenici su 1998. otkrili da se to širenje zapravo ubrzava te pretpostavljaju da bi razlog mogla biti tamna energija.