Još u majčinom stomaku dijete je sposobno da prima i obrađuje nadražaje iz spoljašnje sredine. Kretanje majke, kontakt sa zidovima materice, sisanje palca, svjetlost i zvuci... neki su od stimulusa koji u tom periodu utiču na formiranje i oblikovanje centralnog nervnog sistema...
A kasnije?
Nije potrebno da budete profesionalno kvalificirani da biste otkrili kako se razvija vaše dijete. Posmatrajte svoju bebu i bavite se njome.
Razvoj funkcija po redoslijedu
Funkcije se razvijaju po određenom redoslijedu. Kod neke djece će to biti brže, kod neke sporije, ali uglavnom će pratiti tipične parametre.
Zbog toga nije potrebno da budete profesionalno kvalifikovani da biste otkrili kako se kod djeteta razvijaju ovi procesi.
Posmatrajte mališana u spontanim aktivnostima, ali posmatrajte i njegove vršnjake. Uočite sličnosti i razlike. Jer, ako ne možemo da vidimo nečiji mozak, možemo da vidimo ponašanje - koje je odraz njegove aktivnosti.
Probajte da dodirujete bebin obraz.
Ona će refleksno da okreće glavicu prema vašoj ruci. Taj refleks je prirodan, prilagođujući (adaptivni) odgovor, koji pomaže djetetu u traženju hrane.
Mokra pelena izaziva nelagodnost, dok je majčin dodir umirujući.
Stavite igračku ili prst na bebin dlan. Automatski ćete izazvati čvrsto zatvaranje njene šake. To je, takođe, refleksna aktivnost, koja pomaže djetetu da se uhvati za nešto, kako ne bi palo. Inače, novorođenče ne može da otvori šaku i ispruži prste, pa njegove šačice uglavnom ostaju zatvorene u prvim mjesecima života.
Novorođenče pokazuje i odgovor na dejstvo gravitacije.
Informacija o promjeni položaja glave u odnosu na trup dolazi preko unutrašnjeg uha. Zbog toga, ako se položaj glave naglo promijeni, na primjer, kada glava pada unazad, dolazi do reakcije cijelog tijela. Dijete naglo širi ruke i noge, a potom ih skuplja, kao da bi željelo da se za nešto uhvati. To je u medicini poznato kao Moro refleks - u stvari je evolutivni refleks koji viđamo i kod životinja, a neophodan je za opstanak.
Svaka majka brzo nauči da držanje i ljuljanje deteta pomaže da se ono smiri.
Ritmični pokreti ljuljanja takođe imaju veoma važnu ulogu u organizaciji i sazrijevanju centralnog nervnog sistema. Vjerovatno zbog toga, kada u kasnijem životu pogledamo kolijevku, ona u nama budi mnogo lijepih uspomena. Zato je i dodir koji majka ostvaruje sa djetetom veoma važan činilac za sazrijevanje njegovog centralnog nervnog sistema i uspostavljanje veze između mame i bebe.
Bebini pokreti
.
Pokreti koje dijete izvodi u toku prvog mjeseca života su uglavnom nekoordinirani, «masovni» - obuhvataju cijelo tijelo i uglavnom se svode na ispružanje i savijanje ekstremiteta. Beba na stomaku izvodi pokrete slične puzanju. Uglavnom leži na jednoj strani i nije u stanju da zadrži stabilan položaj na leđima. Ruka prema kojoj je okrenuto lice je uglavnom ispružena, dok je ruka na strani potiljka savijena. Iz zglobova i mišića takođe ide informacija mozgu o položaju glave, i to aktivira reakciju poznatu kao tonični refleks vrata. Tokom prvih nedelja života, ovaj refleks veoma utiče na pokretanje ruku.