U Evropi radi 21.387 hidroelektrana, a planira se gradnja ili se već gradi još 8.779, uglavnom na Alpama i Balkanu, pokazao je prvi panevropski popis postojećih i planiranih hidroelektrana. 

Kako su danas upozorile nevladine organizacije "EuroNatur" i "Riverwatch", novom gradnjom ranije netaknute rijeke, posebno na Balkanu, bit će uništene.

Zaštićena područja

Pored toga, skoro 2.500 projekata hidroelektrana planira se u zaštićenim područjima, uglavnom u nacionalnim parkovima ili zaštićenim područjima iz EU mreže "Natura 2000". Podaci iz izvještaja ukazuju na 946 hidroelektrana u Srbiji - 85 postojećih, 830 planiranih i 31 u izgradnji, ukupno 105 na Kosovu, 692 u Albaniji, 426 u Bosni i Hercegovini. Najviše u Evropi ih je ili će ih biti u Njemačkoj - 4.839, a slijede Austrija (4.485), Francuska (2.663), Norveška (2.453).

U studiji koju su naručili "EuroNatur" i "Riverwatch", Svjetski fond za prirodu (WWF) i Grupa za proučavanje teritorije i ambijenta (GEOTA), ističe se neuspjeh vlada u i izvan Evropske unije da zaštite rijeke i biodiverzitet i da se dokumentira nepoštivanje zakona EU, posebno Okvirne direktive o vodama.

- Suočavamo se s krajem rijeka koje slobodno teku u Evropi i krahom biodiverziteta ako ne zaustavimo to "ludilo" hidroelektrana. Evropska komisija, predvođena Ursulom fon der Lajen, i nacionalne vlade moraju da zaustave tu ekspanziju. Prije svega, moraju da stave tačku na subvencije za hidroelektrane i da unaprijede zaštitu rijeka. Neprihvatljivo je da se našim računima za struju finansiraju investitori u hidroelektrane i time uništavanje evropske linije života - rekao je direktor "Riverwatcha" Ulrih Ajhelman (Ulrich Eichelmann).

Njegov kolega iz "EuroNatura" Gabrijel Švaderer (Gabriel Schwaderer) istaknuo je da se gradnja najvećeg broja novih hidroelektrana, više od 3.000, planira na Balkanu. On kaže da je riječ o gradnji na većinom netaknutim rijekama, koje su blago Evrope.

- Tražimo od EU da reagira na to u pregovorima o pristupanju i da insistira na primjeni zakona o zaštiti prirode. Na Balkanu su investicije u hidroelektrane prevelike, dok je potencijal za solarnu energiju, zaista obnovljivi izvor energije, uglavnom neiskorišten - rekao je Švaderer.

Zaustavljaju prirodan tok vode

Brane hidroelektrana uništavaju rijeke i okolinu i znatno doprinese gubicima u biodiverzitetu. One zaustavljaju prirodan tok vode, blokiraju migraciju riba i presijecaju sedimente koji štite obale i delte od poplava i podizanja nivoa mora i tako uništavaju lokalne zajednice.

Pored toga, više od 90 posto planiranih hidroelektrana proizvodit će malu količinu struje (manje od 10 megavata) i napravit će veću štetu prirodi nego što će donijeti ekonomsku korist.