Velika Britanija strepila je da bi njeni vojnici u Crnoj Gori u martu ove godine mogli biti meta napada ruskih agenata nervnim plinom novičok.

To je jučer objavio britanski dnevnik “The Telegraph“, pozivajući se na klasificirane dokumente tamošnjeg ministarstva odbrane.

Trodnevna posjeta

Prema tvrdnjama britanskih vlasti, ruski agenti su 4. marta su u Salisberiju nervnim otrovom novičok otrovali nekadašnjeg pripadnika ruskih obavještajnih službi Sergeja Skripalja, koji je, kao dupli agent, radio za Britance i njegovu kćerku Juliju.

Dvadesetak dana kasnije u trodnevnu posjetu luci Bar uplovio je razarač Kraljevske mornarice HMS Duncan D-37, zajedno sa šanskom fregatom SPS Vistoria F-82. Ta dva broda bila su tada dio stalne NATO pomorske grupe u Mediteranu, a Duncan je bio komandno plovilo.

Ratni brodovi NATO-a od ulaska Crne Gore u Alijansu prije godinu znatno češće nego ranije uplovljavaju u Bar, gdje obično provode po više dana dok se njihove posade odmaraju i pripremaju za zadatke.

Takav slučaj bio je od 23. do 26. marta s Duncanom, čija je posada dobila priliku da se tri dana odmori u Baru, izlazeći s broda na obalu, zabavljajući se po lokalima i posjećujući barske turističke atrakcije.

- U SMS-u koja je tokom trodnevnog boravka Duncana u Baru poslana svima od 280 članova posade razarača pisalo je: ''Vojni ataše je obavijestio komandu broda da je crnogorskim vlastima skrenuta pažnja na (cenzurirano) grupu koja će biti u ovoj oblasti večeras. Stoga svi članovi posade koji su dobili izlazak u grad moraju da se vrate na brod najkasnije do 18 sati'' - objavio je “The Telegraph“.

Iz PR službe britanskog ministarstva odbrane potvrdili su tom listu da je tokom boravka razarača u Crnoj Gori posada upozorena na mogući napad ruskih agenata, istakavši da se “sigurnosni savjeti i preporuke svim jedinicama britanske vojske koje se nalaze po svijetu baziraju na lokalnim procjenama prijetnji i široj geopolitičkoj situaciji“. 

Britanski list naglašava da niti jedan drugi britanski ratni brod osim Duncana nije dobio slično sigurnosno upozorenje. Ipak, trodnevni boravak tog broda i njegove posade u Baru krajem marta protekao je u najbolje redu i bez ikakvog incidenta.

Neposredno prije dolaska u crnogorsku luku Duncan je predvodio grupu od šest NATO razarača i fregata koja je operirala u Crnom moru, a gdje ih je, prema navodima “The Telegrapha“, tada “izazvala“ ruska vojska. Kada su ratni brodovi Alijanse bili u međunarodnim vodama u blizini Krima, 17 ruskih borbenih aviona nadletjelo je NATO plovni sastav na maloj visini, ali brodovi nisu promijenili kurs plovidbe.

Duncan je razarač čija je primarna misija protuzračna odbrana i zaštita plovnih sastava od napada aviona i raketa.

Ratni brod

Sofisticirani ratni brod od 8.500 tona jedan je od najmodernijih u svijetu, a opremljen je “Sampson EASA“ radarom, sposobnim da na daljini od 150 milja otkrije i prati cilj veličine teniske loptice koji se kreće brzinom tri puta većom od brzine zvuka.

Sve što leti oko njega, Duncan i pet drugih njegovih brodova blizanaca, koliko Kraljevska mornarica trenutno ima razarača Tipa 45, može srušiti naprednim raketnim PVO sistemom “Sea Viper“, čije rakete imaju domet do 120 kilometara. 

Samo dvadesetak dana nakon to je napustio Bar, Duncan je 14. aprila učestvovao u združenoj američko-britansko-francuskoj akciji protiv snaga sirijskog predsjednika Bašara el-Asada (Bashar al-Assad).