Od svog povratka u Bijelu kuću, predsjednik SAD Donald Tramp (Trump) okrenuo je američku vanjsku politiku naglavačke, poslao udarne talase kroz finansijska tržišta i pretvorio Ovalni ured u jedan "hepening" za drugim, piše AFP.
Ovo su deset ključnih trenutaka u prvih 100 dana njegovog drugog predsjedničkog mandata.
20. januar: Nalet uredbi
Tramp je potpisao rekordnih 26 dekreta prvog dana svog boravka u Ovalnom uredu.
Njegovi prvi akti poslali su glasne poruke, povlačeći SAD iz Svjetske zdravstvene organizacije i pomilujući nasilnike koji su napali američki Kapitol četiri godine ranije.
4. februar: Predložio preuzimanje Gaze
Tokom sastanka s izraelskim premijerom Benjaminom Netanjahuom (Netanyahu), Tramp je rekao da bi ratom razoreni pojas Gaze, dom za više od dva miliona Palestinaca, mogao postati "rivijera Bliskog istoka".
On je najavio plan da SAD preuzme kontrolu nad teritorijom kako bi je obnovile, izražavajući nadu da bi Palestinci mogli biti uklonjeni iz Gaze, što je izazvalo bijes međunarodne zajednice.
12. februar: Tramp, Mask i Maskov sin susreću se s novinarima
Trampov saveznik i milijarder Ilon Mask (Elon Musk) i njegov mladi sin pridružili su se predsjedniku na konferenciji za novinare u Ovalnom uredu.
Mask, koji predvodi federalne napore za smanjenje troškova kroz odjel za vladinu efikasnost (DOGE) odbacuje kritike o nedostatku transparentnosti i mogućim sukobima interesa.
Njegov sin X, punim imenom X Æ A-Xii brblja i vrpolji se tokom svojih primjedbi.
12. februar: Tramp dovodi Putina iz izolacije
Tramp završava godine diplomatske izolacije Vladimira Putina, vršeći 90-minutni telefonski razgovor sa ruskim liderom.
Drugi poziv slijedi 28. februara i nekoliko američko-ruskih sastanaka sa kojih su isključene evropske sile. Zbližavanje je do sada dovelo do dvije razmjene zarobljenika između dvije zemlje.
14. februar: Vens drži predavanja o Evropi
Na Minhenskoj sigurnosnoj konferenciji, potpredsjednik Džej Di Vens (JD Vance) šokirao je evropske lidere, ukorivši ih što ograničavaju slobodu govora, govoreći im da se "pojačaju" u odbrani i kritizirajući ih zbog imigracije.
Njegovi i drugi zvaničnici iz Trampove administracije signaliziraju kraj stare transatlantske sigurnosti u vezi s podrškom SAD Evropi.
28. februar: Zelenski je ponižen
Ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski podvrgnut je verbalnom napadu od strane Trampa i Vensa, koji ga osuđuju zbog nedostatka zahvalnosti za podršku SAD tokom napetog sastanka pred kamerama u Bijeloj kući.
- Tramp i Vens rade Putinov prljavi posao - objavio je na društvenim mrežama lider demokratske manjine u Senatu Čak Šumer (Chuck Schumer).
7. mart: Tramp kreće na univerzitete
Trampova administracija optužuje nekoliko univerziteta da tolerišu antisemitizam na demonstracijama u kampusu osuđujući izraelski rat u Gazi.
Smanjuje 400 miliona dolara federalnih grantova Kolumbija univerzitetu zbog tvrdnji da je institucija stajala uz bok "suočenim s upornim uznemiravanjem jevrejskih studenata" nakon antiizraelskih protesta.
Administracija je nedavno zamrznula 2,2 milijarde dolara federalnog finansiranja Univerzitetu Harvard, prijeteći da će joj oduzeti status neprofitne institucije oslobođene poreza, nakon što se odupirala potezima da se podvrgne nadzoru vlade.
15. mart: Masovna protjerivanja u Salvador
Trampova administracija koristi opskurni ratni zakon da opravda protjerivanje više od 200 osumnjičenih članova bande u zatvor visoke sigurnosti u Salvadoru.
Osporavana od strane sudova, afera je otišla na Vrhovni sud. Izvršna vlast je odbila da odustane od tog poteza, a jedan savezni sudija sada kaže da postoji "vjerovatan razlog" da se utvrdi da se administracija oglušila nepoštovanjem suda, jer je ignorisala nalog o obustavljanju protjerivanja.
26. mart: SAD treba da preuzmu Grenland
Tramp je udvostručio komentare u decembru da je SAD potreban Grenland i odbio je da isključi upotrebu sile dva dana prije posjete Vensa i njegove supruge tom otoku.
- Grenland nam je potreban za međunarodnu sigurnost i moramo ga imati - kazao je Tramp.
Danski zvaničnici oštro reaguju i Vens se na kraju ne susreće s članovima grenlandske vlasti, ograničavajući svoju posjetu tamošnjoj američkoj vojnoj bazi.
2.-9. april: Tramp započinje carinski rat
Tramp je 2. aprila najavio talas ogromnih carina protiv dijela svjetskih zemalja, optužujući ih da iskorištavaju prednosti Sjedinjenih Država.
Do 9. aprila Trump je postepeno ublažio svoje poteze. On je smanjio carine na većinu svjetskog uvoza na ukupnih 10 posto za period od 90 dana, dok se kineske carine penju na 145 posto na mnoge uvozne proizvode.
Kriza je potresla svjetska tržišta, povećala cijenu zlata i pogodila vrijednost dolara, zaključuje AFP.
