Mađarski parlament je danas za šefa države izabrao Tamaša Šujoka, dosadašnjeg predsjednika Ustavnog suda Mađarske i odanog saradnika premijera Viktora Orbana.

Za izbor 67-godišnjeg Šujoka glasala su 134 poslanika, dok je pet bilo protiv, navodi AP.

Nekoliko opozicionih stranaka nije učestvovalo u glasanju i pozvalo je na uvođenje neposrednog izbora predsjednika države, navodeći da će Šujok biti Orbanov „stranački vojnik“.

Dužnost preuzima 5. marta

Šujok će na dužnost stupiti 5. marta, kao nasljednik Katalin Novak, koja je 10. februara podnijela ostavku usljed snažnog pritiska javnosti.

Novog predsjednika Mađarske za tu funkciju je predložila poslanička grupa Orbanove konzervativno-populističke stranke Fides, koja sa manjim koalicionim partnerom, Hrišćansko-demokratskom narodnom strankom, ima dvotrećinsku većinu u parlamentu.

Pošto je izabran, Šujok se predstavio kao sljedbenik slova zakona koji će nastojati da se uzdrži od angažovanja u političkom životu Mađarske.

Uloga predsjednika u Mađarskoj je pretežno ceremonijalna, iako on ima ovlašctenje da vraća zakone poslanicima ili Ustavnom sudu na razmatranje.

Šujok je pred poslanicima kritikovao postupke koje protiv Mađarske vodi Evropska unija, zabrinuta za stanje vladavine prava i demokratije u toj zemlji, a govorio je i o svom uvjerenju da članice EU zadržavaju nacionalni suverenitet uprkos članstvu u bloku 27 zemalja.

Podrška Orbanovoj politici

Poznat je po podršci Orbanovoj politici i kao predsjedavajući vijeća Ustavnog suda koje je 2023. donijelo odluku na štetu Centralnoevropskog univerziteta u Budimpešti, čiji je osnivač i finansijer američki milijarder i filantrop Džordž Soroš. Taj univerzitet je od 2019. morao da izmjesti svoje aktivnosti iz Budimpešte u Beč pod pritiskom Orbanove vlade.

Kada Šujok preuzme dužnost predsjednika, prvi zadatak bit će mu da potpiše današnju odluku parlamenta da ratifikuje Protokol o pristupanju Švedske NATO-u, čime su otvorena vrata za ulazak te skandinavske zemlje u zapadni vojni savez.

Mađarska je posljednja članica NATO-a koja je ratifikovala Protokol, a sa donošenjem te odluke odugovlačila je više od 18 mjeseci, zbog stavova švedskih političara o stanju demokratije u Mađarskoj.

Od ostavke Katalin Novak, pretežno ceremonijalne zadatke šefa države obavljao je predsjednik parlamenta Laslo Kever.

Prva žena na čelu Mađarske podnijela ostavku

Novak, koja je 2022. postala prva žena na čelu Mađarske, podnijela je ostavku pošto se saznalo da je u aprilu prošle godine pomilovala osuđenog za saučesništvo u seksualnom zlostavljanju djece.

Prije današnjeg glasanja, opozicioni poslanik Bence Tordai zatražio je da članovi parlamenta ustanu i da minutom šutnje odaju počast ruskom opozicionaru Alekseju Navaljnom, nedavno preminulom u sibirskom zatvoru. Većina opozicionara je ustala, ali to nisu učinili poslanici Orbanove stranke Fides, koja ima bliske odnose sa ruskim vlastima.

Orban je kasnije u parlamentu kritikovao Navaljnog zbog komentara datih tokom ruske invazije na Gruziju 2008. godine. Te izjave Navaljnog su bile na meti kritika zbog izrazito nacionalističkog tona.

- Zahvaljujem poslaničkom klubu vladajuće stranke što je ostao pribran po pitanju Navaljnog. Šovinisti ne zaslužuju poštovanje u mađarskom parlamentu. Ali, u svakom slučaju, neka počiva u miru - kazao je Orban.