Zelimhan Hangošvili je bio komandant čečenske jedinice koja se borila s ruskim trupama tokom Drugog čečenskog rata. Poslije je strahovao da ga proganjaju, možda ruski agenti, možda Čečeni. Prošlog mjeseca ubijen je u Berlinu i nije prvi Čečen koji je ubijen u inozemstvu pod sumnjivim okolnostima. 

Kada je Hangošvili tražio politički azil u Njemačkoj 2016. godine, bježao je od više pokušaja ubistava i pokušao da se distancira od svog pređašnjeg života - prije deset godina je bio komandant čete koja se borila protiv ruskih trupa u Drugom čečenskom ratu, piše redakcija Radija Slobodna Evropa na engleskom jeziku. 

S porodicom se smjestio u Berlinu, gdje je redovno petkom prisustvovao molitvama u lokalnoj džamiji. Kada je 23. avgusta poslije izlaska iz džamije išao stazom kroz drveće, prišao mu je čovjek na biciklu i ispalio mu dva metka u glavu, ubivši ga na licu mjesta. 

Hangošvili je posljednja žrtva u nizu misterioznih ubistava tokom više godina čije su mete bili čečenski izgnanici i Rusi koji su se sukobili s Kremljem ili ruskim sigurnosnim službama. 

Njemačka policija uhapsila je ruskog državljanina i mediji su citirali neimenovane zvanične izvore koji su rekli da istražitelji ispituju je li ubistvo zapravo bio politički atentat. 

Hangošvilijevi poznanici su rekli da nema sumnje da je riječ o planiranom ubistvu, pošto je bio vojni komandant u Čečeniji početkom 2000. godina. Neki su čak kritizirali njemačku vladu što mu nije odobrila zahtjev za azil. 

Portparol Kremlja Dmitrij Peskov odbacio je tvrdnju da je ruska vlada umiješana.

Hangošvili potječe iz Pankijske klisure, povremeno problematičnog regiona u Gruziji u kojem živi etnička čečenska zajednica poznata kao Kisti. Mnoge čečenske izbjeglice iz Rusije godinama su se tamo naseljavale.

Kada su ruske oružane snage 1999. napale Čečeniju – region koji je imao poluautonomiju od kraja Prvog čečenskog rata 1996. godine – Hangošvili se pridružio brojnim Čečenima u toj borbi. Prijatelji i poznanici kažu da je komandovao četom s nekoliko desetina boraca.

Borio se uz čuvenog komandanta Šamila Basajeva, kao i Aslana Mashadova, koji je kratko bio predsjednik Čečenije. Basajev je 2006. ubijen u eksploziji u Ingušetiji, koja se graniči s Čečenijom. Mashadov je ubijen 2005. u Čečeniji tokom upada agenata ruske Federalne službe sigurnosti (FSS). 

Kada je Moskva 2005. pojačala ofanzivu, Hangošvili je pobjegao iz Rusije u Gruziju, gdje je dobio gruzijski pasoš na kojem je korišteno prezime njegove majke kako bi djelimično prikrio identitet, rekli su Mas i Mikeladze.

Hangošvili je uživao ugled i autoritet u pankiskoj zajednici, koja obično broji oko 7.000 ljudi, ali se uvećala tokom borbi u Čečeniji.

Njegov stariji brat Zurab u intervjuu 26. avgusta za organizaciju navedenu kao čečenska humanitarna grupa, rekao je da je Hangošvili preživio pokušaj otmice 2008. godine. Tada je, rekao je, grupa ljudi u Panksijskoj klisuri smislila plan da ga kidnapira i odvede u Rusiju.

Hangošvili je 2015. preživio pokušaj ubistva usred bijela dana u centru Tbilisija, kada je sa četiri hica pogođen u ruku i rame.

Zbog toga su on i njegova porodica tražili zaštitu od gruzijskih vlasti, ali im je zahtjev odbijen, rekla je advokatica Mikeladze. Štaviše, rekla je ona, tužioci su uradili malo toga da u potpunosti istraže pokušaj ubistva.

Kao i Zurab, mnogi Čečeni, ruski disidenti i drugi posmatrači brzo su uprli prstom u Moskvu zbog ubistva.

Njemački mediji su, također, špekulirali da je Hanogošvili možda bio meta ruskih sigurnosnih agenata i povukli paralale s trovanjem dvostrukog agenta KGB-a Sergeja Skripalja, koji je navodno bio meta ruske vojne obavještajne službe 2018. u Engleskoj. 

Ruski predsjednik Vladimir Putin je 2006. potpisao zakon kojim su legalizirana ubistva ljudi koji žive izvan Rusije i za koje se smatra da predstavljaju terorističku prijetnju – u suštini ubistva koja je odobrila država.