Dok Kina pokušava pridobiti Evropsku uniju kao podršku u trgovinskom ratu protiv SAD, evropski zvaničnici uključili su alarme zbog ambicija Pekinga u njihovim zemljama.

Na inicijativu američkog predsjednika Donalda Trampa (Trump), Vašington je počeo Kini zatvarati tržišta. Pekingu je zato neophodno da EU ostane neutralna i otvorena za saradnju s Kinom, međutim, evropski političari zabrinuti su zbog sve većeg rasta kineskog utjecaja.

Visoki kineski zvaničnik za trgovinu Fu Džijing ove sedmice se sastao s nekoliko evropskih ambasadora zbog trgovinskih razmirica Pekinga i Vašingtona. Samo nekoliko dana kasnije njemački list "Handelsblat" objavio je da su ambasadori 27 od 28 članica EU potpisali izvještaj u kojem kritiziraju projekt predsjednika Si Đinpinga "Put svile", veliki infrastrukturni projekt koji bi povezao Daleki istok s Evropom.

Zašto Kini treba Evropa?

EU je najveći trgovinski partner Kine, s kojom razmjenjuje dobra i usluge u vrijednosti od milijardu dolara svakog dana. Unija je i najveći investitor u najmnogoljudnijoj zemlji svijeta. Na kraju 2015. godine evropske investicije iznosile su 207 milijardi dolara, u odnosu 84 milijardi koje su tada pristigle iz SAD.

Iza kulisa brojeva, veliki dio evropskih direktnih investicija dolazi od fabrika koje proizvode visokokvalitetne uređaje u Kini, a koji se prodaju s evropskim etiketama, piše "Aksios". Kako navodi portal, trgovinski i investicioni odnosi EU i Kine su dovoljno jaki da bi Peking mogao preživjeti gubitak američkih tržišta ako Evropa ostane otvorena za poslove.

Evropska zabrinutost

Inicijativa "Put svile" obuhvata i luke u evropskim vodama i pruge koje bi presjekle kroz evropske države. Iako pojedine države pozdravljaju izgradnju infrastrukture, koju i plaća i gradi sama Kina, drugi se pribojavaju šireg kineskog utjecaja u nestabilnim zemljama centralne i istočne Evrope.

Evropski ambasadori navode da projekt narušava agendu EU o slobodnoj trgovini i da gura bilans snage u korist kompanija koje subvenioniraju kineska vlada. Jedini ambasador koji nije potpisao izvještaj dolazi iz Mađarske, zemlje koja uveliko zavisi od investicija Pekinga. Premijer Viktor Orban je zaprijetio da će se Mađarska, ako EU ne osigura finansijsku podršku za infrastrukturu, okrenuti Kini.

Zapadne evropske zemlje zabrinute su da bi se slabije zemlje na istoku mogle približiti Pekingu, a francuski predsjednik Emanuel Makron (Emmanuel Macron) je prilikom posjete Kini u januaru, upalio alarm.

- Za Kinu, novi "Put svile" je i alatka da promovira međunarodne standarde, pravila i norme koji se razlikuju od onih koje koristi Francuska i druge evropske zemlje... Po definiciji, ovi putevi mogu samo da se dijele. Ako su putevi, ne mogu ići samo u jednom pravcu - poručio je Makron.

Na nišanu Trampa

U julu predstoji samit EU i Kine, gdje će ovi problemi, najvjerovatnije, biti iznijeti na sto. Evropske kompanije mogle bi mnogo izgubiti u američko-kineskom trgovinskom ratu, a evropski lideri su bili obazrivi da ne zauzimaju strane u sukobu.

Ali EU bi mogla postati sljedeća Trampova meta. Na njegovom radaru je u prošlosti bila posebno Njemačka, s kojom su SAD u 2016. godini imali trgovinski deficit od 68 milijardi dolara. Jedino je Kina napravila veću razliku u trgovini sa SAD.