Državno tužilaštvo je u završnim riječima na obnovljenom suđenju zatražilo da se bivši komandant Trećeg korpusa Armije Republike Bosne i Hercegovine (ARBiH) Sakib Mahmuljin oglasi krivim i da mu se izrekne kazna zatvora u skladu sa zakonom jer nije spriječio ubistva i nečovječna postupanja pripadnika Odreda “El-Mudžahidin” na području Vozuće i Zavidovića, piše BIRN.
Tužilac Mladen Vukojičić je kazao da iz dokaza izvedenih na suđenju proizilazi da je u julu 1995. Odred zarobio 22 pripadnika Vojske Republike Srpske (VRS) i da je među njima bilo 11 Muslimana koji su bili članovi radnog voda koji su predati nadležnom organu bezbjednosti, dok ostalima ne dozvoljavaju pristup.
- Zarobljene vojnike srpske nacionalnosti pripadnici Odreda odbijaju predati organu koji je dužan da ih preuzme. Zabranjivanje pristupa predstavlja rizik krivičnom djelu, a iz razloga što je komandant korpusa i ranije imao informacije o ponašanju pripadnika Odreda - rekao je tužilac.
Prema njegovim riječima, iz dokaza proizilazi da su pripadnici Odreda ranije likvidirali više vojnika, a “dvojicu zaklali, nosili i pokazivali njihove glave”, kao i da su jedne prilike na liniji tražili lica koja nisu Muslimani “da ih kolju”, zbog čega je sa linije povučen 21 borac nebošnjačke nacionalnosti.
Tužilac je u sudnici nabrojao još nekoliko informacija o ponašanju pripadnika Odreda “El-Mudžahidin”, koje su, prema njegovom mišljenju, više nego dovoljne da se zadovolji standard da je optuženi “imao razloga da zna” za njihovo postupanje.
- Propustio je putem sistema rukovođenja i komandovanja (RIK) da se preduzmu mjere sprečavanja ovih pojava. Evidentno je da je komandant tolerisao takvo ponašanje, što proizilazi iz iskaza svjedoka - kazao je tužilac i naveo.
Govoreći o vojnoj operaciji “Farz 95”, tužilac je rekao kako je nesporno da su pripadnici Odreda oteli pripadnike VRS-a i tri civila od bataljona 238. brigade ABiH koji su ih zarobili na lokalitetu Kesten, te ih odveli u svoju bazu na 13. kilometru.
Optužba je navela da postoji dovoljno dokaza da je optuženi obaviješten o otimanju zarobljenika, njihovom odvođenju i informacijama da se zlostavljaju i ubijaju.
Podsjetio je tužilac na izjavu svjedoka S-10 koji je rekao da je o svemu obavijestio komandanta, koji mu je tom prilikom kazao “riješit će se”, ali da poslije od komandanta o tome nije dobio informacije.
Nesporno je, prema tužiocu, da je 10. septembra 1995. počela operacija “Farz 95”, da su vojnici VRS-a zarobljeni dan kasnije i istog dana oteti od strane pripadnika Odreda, a ubijanja zarobljenih su trajala nekoliko dana.
- Osim što je imao vremena da ih spriječi, optuženi je imao vremena da kazni počinioce - ustvrdio je tužilac.
Tužilac je kazao da je između optuženog i Odreda postojao odnos nadređeni i podređeni, da brojni dokazi pokazuju da je de jure bio nadređen Odredu koji je pretpočinjavan, ali da nikad nije izlazio iz Trećeg korpusa, što je prema tužiocu utvrdio i vještak, a prema kojem je autoritet komandanta korpusa bio neupitan.
Apelaciono vijeće Suda BiH je u septembru 2021. uvažilo Mahmuljinovu i ukinulo prvostepenu presudu kojom je osuđen na deset godina zatvora jer nije spriječio ubistva i nečovječna postupanja pripadnika Odreda “El-Mudžahidin” nad zarobljenim vojnicima i civilima na području Vozuće i Zavidovića, te odredilo ponovno suđenje.
Istom presudom je utvrđeno da su pripadnici Odreda, u okviru akcija “Proljeće 95” i “Farz” u julu i septembru 1995. ubili više od 50 zarobljenih pripadnika VRS-a, te nečovječno postupali prema njima i nekoliko civila.
Prije završne riječi Tužilaštva, Apelaciono vijeće je prihvatilo da se u spis kao dokaz Odbrane uvrsti dokument Pravila prepiske u Oružanim snagama, za koji je braniteljica Vasvija Vidović rekla da je nedavno dobijen iz Tribunala u Haagu i koji, kako je rekla, objašnjava na koji način se dostavljaju dokumenti koji su proglašeni tajnim.
Tužilaštvo je prethodno na ovaj dokaz uložilo prigovor relevantnosti.
Odbrana će svoju završnu riječi iznijeti na ročištu planiranom za 5. april.
