Prošle nedjelje u zgradi sarajevskog Kantonalnog suda svjedoci su mogli čuti žučnu diskusiju koju su u hodnicima vodili Kemal Ademović, bivši direktor AID-a, i Hasan Muratović, nekadašnji predsjednik Vlade BiH. Pisao je to 27. februara 2003. godine Senad Avdić, glodur prošle godine ugašenog sedmičnika “Slobodna Bosna” (SB), pod naslovom “Sudsko suočavanje Muratovića i Ademovića oko ubistva Nedžada Ugljena“, a čije detalje donosimo u današnjem, desetom nastavku našeg feljtona o političkim ubistvima.

 Garancije iz vrha

- Prije toga njih dvojica su se suočila pred istražnim sudijom Kantonalnog suda Sarajevo koji vodi istragu o ubistvu bivšeg zamjenika direktora AID-a Nedžada Ugljena. Neposredno nakon što je prošle godine ponovo pokrenuta istraga o ubistvu Nedžada Ugljena, tadašnji premijer Hasan Muratović dao je iskaz pred istražnim organima u kojem je tvrdio, pored ostalog, da je postojala opstrukcija tokom otkrivanja počinitelja ubojstva. Muratović je, također, kazao da se nakon višekratnog traženja istine o ubistvu Ugljena i pasivnosti državnih organa prepao za svoj život i tražio od Alije Izetbegovića da ga postavi za ambasadora BiH u Hrvatsku. Kako saznajemo, tokom suočavanja s Ademovićem prošle nedjelje Muratović je u potpunosti ostao pri prvom iskazu. 

Bivši direktor AID-a je, međutim, očekivao da će Muratović promijeniti neke dijelove prvog iskaza, za šta je, navodno, imao garancije i uvjeravanja nekih od prvih ljudi njihove zajedničke stranke SDA. To je bio i razlog njegove ljutnje nakon izlaska iz sudnice. Svjedoci iz hodnika razgovijetno su čuli da je Muratović kazao Ademoviću: “Probaj se sam iščupati, ja ti ne mogu pomoći” - objavio je Avdić 27. februara 2003. godine u SB.

Ovdje je vrlo zanimljivo napraviti poveznicu i s tekstom objavljenim tri godine kasnije, 5. oktobra 2006., gdje SB najavljuje da će Kantonalno tužilaštvo rasvijetliti brutalni zločin, jer “očekuje se da pripadnik “Ševa” Nedžad Herenda iz Amsterdama dođe u Sarajevo i pomogne u otkrivanju Ugljenovih ubica”. Najindikativnija izjava prenesena u tom tekstu je ona koju je u to vrijeme izrekao tadašnji kantonalni tužilac Oleg Čavka, oslikavajući kako su izvršioci i nalogodavci ubistva prikrivani, a istraga sve vrijeme opstruirana:

- “Takva ubistva, gdje, slobodno mogu reći, država likvidira svoje službenike, veoma je teško rasvijetliti. Imamo očigledan otpor svih struktura u ovoj zemlji u vezi s rasvjetljavanjem ovog krivičnog djela, a posebno od osoba koje zaista nešto znaju o slučaju. I danas bi policijske strukture ove zemlje mogle u kratkom roku riješiti ovaj slučaj, ali one ne žele talasati”. Ovo je povodom navršavanja deset godina od ubistva Nedžada Ugljena, drugog čovjeka ukinute bošnjačke tajne službe Agencije za istraživanje i dokumentaciju (AID), izjavio kantonalni tužilac Oleg Čavka, koji je u maju 2005. preuzeo istragu u vezi s likvidacijom Ugljena - navodi se u tekstu SB od 5. oktobra 2006. i nastavlja:

- Tužilac Čavka, poznat po blagim i nekonfliktnim izjavama u medijima, po prvi put je za namjerno opstruiranje i nesuradnju javno optužio policijske i obavještajne strukture na državnoj razini.

Novi detalji i dokazi

“Bivši službenici AID-a i policajci RMUP-a, oni koji su i sada u policijskim i obavještajnim službama Agencije za istrage i zaštitu (SIPA) i Obavještajno-sigurnosne agencije (OSA), su u slučaju ubistva Nedžada Ugljena, izgleda, iznad zakona! Iako to zakon nigdje ne propisuje, ovo tužilaštvo te ljude ne može saslušati “bez odobrenja direktora”?! Policija je potpuno ispolitizirana i tačno se vidi po policijskim dužnosnicima da su njihovi šefovi, ustvari, predsjednici pojedinih političkih stranaka. Policajci i obavještajci znaju ko je ubica, ali neće da ga otkriju Tužilaštvu”, kaže, pun gorčine, tužilac Čavka za naš magazin. 

Čavka potvrđuje da je direktor AID-a Kemal Ademović još uvijek osumnjičen kao nalogodavac, a njegov vozač Enes Pandžić kao jedan od saizvršilaca Ugljenovog ubistva. Osim što tvrdi da je istraga u odnosu na onu koja je vođena 1996. od strane AID-a i FMUP-a “puna novih detalja i dokaza”, tužilac Čavka nije htio govoriti o tome šta ga je toliko razljutilo da javno optuži tajnu bošnjačku policiju za skrivanje Ugljenovog ubice?!

Snimci sa dženaze

Tužilac Čavka je samo naveo primjer da Tužilaštvo i poslije nekoliko zahtjeva nije dobilo nijedan videosnimak sa dženaze Nedžada Ugljena koje je oduzeo AID odmah četvrtog oktobra 1996. godine. Sahranu su snimale kamere AID-a, TV Mostara, NTV Hayata i dva Ugljenova rođaka. Iako su zahtjevi upućivani AID-u i FMUP-u tokom 1999. i 2000. godine, zatim FOSS-u 2002. i, na kraju, SIPA-i i OSA-i, sarajevskom Tužilaštvu nikada zvanično nije dostavljen nijedan videozapis. Dok su šefovi tajnih špijuna tvrdili da su kasete dostavili policajcima, ovi drugi su ubjeđivali Tužilaštvo da im špijuni te dokaze nikada nisu predali. 

Ipak, Tužilaštvo je u posjedu kasete s Ugljenove dženaze koju je privatnim putem od bivšeg pripadnika (anti)terorističke grupe “Ševe” Službe državne bezbjednosti (čiji su osnivači prvi direktor AID-a Bakir Alispahić i Nedžad Ugljen) dobila Ugljenova supruga i predala je Tužilaštvu. Na dženazi govor drže bivša šefica SDA Mostar Fatima Leho i imam sarajevske džamije na Čobaniji, “intelektualac i publicista” Mustafa ef. Spahić.

Međutim, ono što tužilac Čavka nije htio potvrditi ni demantirati jeste da je do kasete došao nakon što je njemačka policija, na zahtjev tužilaštva ove zemlje, privela predratnog vlasnika restorana “Hacijenda” u Kiseljaku Suada Curića Šoka, ratnog šefa detašmana AID-a u Fojnici - kaže se u tekstu “Slobodne Bosne” od 5. oktobra 2006. godine.

(Nastavak donosimo u 11. dijelu našeg feljtona u ponedjeljak, 27. februara)

Ramiz Delalić Ćelo: “Nisam ubio Ugljena zbog savjeta Vasvije Vidović”

Vrlo interesantan je i detalj koji je Delalić uoči svoje smrti u intervjuu Senadu Avdiću 2007. godine ispričao govoreći o tome zašto je odustao od likvidacije Nedžada Ugljena.

- Prije svega sam vjerovao ocjeni Vasvije Vidović o rahmetli Ugljenu i sve je to uticalo da u duši i svijesti nisam bio spreman da učestvujem u likvidaciji. Sve je to tako teklo, dok nisam čuo da je Ugljen ubijen - rekao je Delalić za SB.

Bili ste u bliskim, prijateljskim odnosima sa Vasvijom Vidović, tadašnjim oficirom za vezu BiH s Tribunalom u Haagu, zašto nju niste pitali je li Ugljen preko Haaga naštetio predsjedniku i državi, kako Vam je rekao Ademović?

- Pitao sam je. Vasvija mi je rekla da je Ugljen bio veoma koristan za BiH što se tiče suradnje sa Haagom. Vasvija je o Ugljenu imala pozitivno mišljenje i smatrala je da ispravno radi. Ovo mi je ponovila i nekoliko dana nakon njegove smrti, rekavši da, ako išta saznam u vezi s likvidacijom, treba da se obratim sudu ili tužilaštvu i prenesem informacije - odgovorio je Delalić u intervjuu za SB 2007. godine.