NA LICU MJESTA
Atina je neverovatan spoj antičkog i modernog doba
Atina: Predivna višemilionska metropola. Agencije
Glavni i najveći grad Grčke Atina, u kojem naši "Zmajevi" sutra igraju osmu kvalifikacionu utakmicu za Evropsko prvenstvo 2020, jedan je od najstarijih gradova svijeta, čija zapisana historija seže oko 3.400 godina u prošlost.
Najranije dokazano prisustvo čovjeka u ovom području bilo je od 11. do 7. milenija prije nove ere.
Grad je dobio ime po zaštitnici i boginji mudrosti Atini. Za vrijeme starogrčkog perioda Atine je bila moćna država i grad, epicentar filozofije, umjetnosti i demokratije.
Inače, današnja Grčka broji 13 periferija ili prefektura, a Atina se nalazi u prefekturi Atika, na njenom krajnjem jugu. Glavni grad Grčke okružuju četiri visoke planine – Aegaleo, Parinta, Penteli i Himetus od kojih je najviša ova druga, koja je ujedno proglašena i nacionalnim parkom.
Sam grad leži na nekoliko brežuljaka od kojih je najviši Likabetus. U Atini vlada suptropska sredozemna klima. Ljeta su topla i suha, a zime blage. Period između oktobra i aprila je u znaku padavina, međutim, naše „Zmajeve“ je dočealo sunčano vrijeme – bez oblaćka, i temperatura od skoro 30 stepeni Celzijusa u hladu (tako će biti i narednih dana, te u utorak kada je na programu kvalifikaciona utakmica).
Atina izlazi na Egejsko more. Najveća luka - ne samo u glavnom gradu, nego u čitavoj Grčkoj je Pirej koji je centra Atine udaljen 12 kilometara. To je veoma bitna evropska luka.
Atina je višemilionska metropola u kojoj pored grčkog možete čuti i druge svjetske jezike. Kosmopolitska metropola je i centar ekonomskog, finansijskog, industrijskog, političkog i kulturnog života Grčke. U jednoj studiji koju je objavio UBS 2012. Atina je svrstana na 39. mjesto najbogatijih svjetskih gradova po BDP-u računato po kupovnoj moći, ali i 77. najskuplji grad na svijetu.
Atina se smatra globalnim gradom zbog njenog geostrateškog položaja i značaja u finansijama, medijama, umjetnosti, unutrašnjoj i međunarodnoj trgovini, kulturi, obrazovanju i turizmu. Ona je jedan od najvećih ekonomskih središta u Jugoistočnoj Evropi sa vrlo snažnim i velikim finansijskim sektorom a u njenoj blizini nalazi se i najveća putnička luka u Evropi, i treća najveća na svijetu.
Grad Atina imala je 664.046 stanovnika (po podacima iz 2011. godine, odnosno 796.442 u 2004.) unutar svojih administrativnih granica, čija površina iznosi 39 km2. Urbano područje Atine (šira Atina i šire područje Pireja) pruža se izvan njenih administrativnih općinskih granica grada, a u tom prostoru od 412 km2 živjelo je 3.090.508 stanovnika (po podacima iz 2011). Prema podacima Eurostata iz 2004, Atinina šira urbana zona (larger urban zone) bila je 7. najmnogoljudnija u Evropskoj uniji (odnosno pet najmnogoljudniji glavni grad u Evropskoj uniji) sa 4.013.368 stanovnika. Atina je i najjužniji glavni grad na evropskom kontinentu (ne računajući ostrva-države Maltu, Kipar i druge).
Atina je raj za arheologe i historičare umjetnosti, jer su tu pronađeni tragovi života iz neolita i bronzanog doba. Nekada su njenim ulicama šetali filozofi od kojih je potekla ideja o demokratiji. Ako je neki narod i grad udario temelje zapadne civilizacije, onda su to Grci na čelu sa Atinom.
Najbitnija arheološka nalazišta i znamenitosti se ipak vezuju za 4. i 5. vijek prije nove ere i Antičku Atinu. Aristotel i Platon su samo jedan dio, ali i najbitniji, grčke historije. Šetnja Atinom je zapravo šetnja najbitnijom historijom za razumijevanje civilizacije u kojoj smo i mi uronjeni.
Vremenska razlika je plus jedan sat u odnosu na BiH i Sarajevo.
Na prvom mjestu duge liste znamenitosti Atine se nalazi simbol antičkog perioda – Akropolj. To je naziv brda na kojem se nalazi arheološki kompleks. Akropolj je simbol Atine. Samo brdo se nalazi na 150 metara nadmorske visine.
Akropolj se nalazi pod UNESCO zaštitom, jer je, prema arheolozima, naseljen prvi put prijee 6.000 godina. To je bio kulturni centar antičkog doba...
Najpoznatije građevine na Akropolju su nastale upravo u tom periodu, i to su – Partenon, Propileji, Erehtejon i hram posvećen Ateni Nike. Arhitekta Perikle je započeo izgradnju ovih građevina. Južni dio Akropolja je posvećen boginji Atini.
Najbolji pogled na Akropolj se pruža sa susjednog brda Filopapos. Na brdu se nalazi istoimeni mauzolej posvećen kralju Komagena.
Partenon dominira Akropoljom. On je vidljiv iz svih dijelova Atine i nalazi se na najvećem broju grčkih razglednica. Partenon je posvećen djevici Atini, a na njegovoj izgradnji radilo se 15 godina.
Vremenom je dosta toga na Partenonu uništeno, ali je osnova ostala sačuvana. Ostali su sačuvani dorski stubovi. Partenon je nekada bio u funkciji trezora.
Za vrijeme srednjeg vijeka je bio u funkciji hrišćanske crkve, a nakon što su Turci zavladali Grčkom, korišćen je i kao džamija.
Da biste ušli u sam kompleks Akropolj, neophodno je proći kroz kapiju koja se naziva Propileji i nalazi se na zapadnom dijelu brda Akropolj. Građeni su i rušeni u nekoliko navrata tokom historije.
Ostaci Propileja koji su nam danas poznati potiču iz 473-432 godine prije nove ere. Stubovi Propileja su dorski.
Na sjevernoj strani Akropolja se nalazi hram Erehtejon. Sam naziv potiče od imena mitskog kralja Atine Erehteja, a jedan od mitova kaže da je ovde živjela Atinina zmija.
Hram je poznat prema karijatidama koje se i danas mogu videti. To su statue žena koje drže krov hrama. Stubovi između karijatida su jonski. Erehtejon je, inače, najmlađa građevina na Akropolju.
Na jugoistočnom dijelu Akropolja nalazi se mali hram posvećen boginji pobjednici Atini Nike. Hram krase jonski stubovi, a sagrađen je u Periklovo doba (473-432 p. n.e.). Hram slavi pobjedu Grka nad Persijancima na Plateji čija predstava se može videti na gornjem dijelu hrama. Dva otvora na hramu su posvećena mikenskoj civilizaciji.
Najviše brdo u Atini je Likabetus. Nalazi se na 300 metara nadmorske visine i sa njega se sa svih strana pruža neverovatan pogled na čitavu Atinu, pa čak i na luku Pirej.
U srcu Atine smješten je hram posvećen vrhovnom božanstvu Zeusu. Njegova izgradnja je započeta u 6. vijeku p. n.e, a završena je za vrijeme vladavine Rimskog carstva.
U 3. vijeku su ga razorila varvarska plemena i od tada hram jedino zna za propadanje. Statua Zeusa je uništena u 19. vijeku.
Hram je od Akropolja udaljen 500 metara, a od glavnog atinskog trga Sintagme 700 metara. Danas se ruševina sastoji od 15 stubova, dok na zemlji leži njih još 16.
Stadion Panatinaiko je poznat i pod imenom Kalimarmaro. Današnji stadion je izgrađen na ruševinama antičkog na kojem su se održale prve moderne Olimpijske igre 1896. godine. Tu su se i 2004. godine održavale Olimpijske igre.
Olimpijska baklja se vezuje za grčki mit o vatri. Naime, Prometej je od Zevsa ukrao vatru kako bi ljudi imali korist od nje. Prije početka Olimpijskih igara baklja se tradicionalno pali na Peloponezu u okviru svetilišta Olimpija.
Najočuvaniji grčki hram je Hefesta (zanatstva i vatre). Sagrađen u dorskom stilu, u periodu između 449. i 415. p. n.e. Između 7. i 19. vijeka hram je imao funkciju pravoslavne crkve. Nalazi na severozapadu drevne agore Atine.
Grčka je postavila temelje pozorišnoj umjetnosti i razvila je do savršenstva. Najstarije sačuvano grčko pozorište je Dionisovo. Nekada su se tu održavale igre posvećene bogu vina Dionisu.
Najveći trg i glavna ulica u Atini se zove Sintagma. Parlament Grčke je smešten na tom trgu. Građevina parlamenta datira iz 19. vijeka. Svakoga dana ovdje možete ispratiti smjenu stražara u tradicionalnoj grčkoj nošnji.
Odmah pored trga Sintagma nalazi se ulica i šetalište Ermou, najposjećenija trgovačka ulica u Atini. Nema tog brenda na koji nećete tu naletiti. Ako ne u ulici, onda u tržnom centru Atika (Aticca).
Kvart Kolonaki je zadužen za juvelirnice i luksuzne prodavnice kako velikih, svjetskih proizvođača tako i grčkih. Radno vrijeme prodavnica je specifično, u odnosu na ono koje smo navikli. Ponedjeljkom i srijedom se radi od 9 do 14:30; utorkom, četvrtkom i petkom od 9 do 13 i od 17:30 do 20:30; subotom od 9 do 15. Na periferiji Atine se nalaze veliki tržni centri „The Mall Athens“ i „Golden Hall“.
Internacionalni aerodrom u Atini nosi naziv prema uglednom grčkom političaru iz 19. vijeka Elefterios Venizelosu. Aerodrom je udaljen 20 kilometara od centra Atine, gdje se je najbrže i najbolje doći metroom. Cijena karte u jednom pravcu iznosi 10 eura, a putuje se 40 minuta.
POTVRĐENO ZA "AVAZ"
PREMINULA U BOLNICI
POPRIMA OBRISE
KO' DA SUTRA NE POSTOJI
