Područje Velike Kladuše, zbog svog izuzetnog položaja i povoljnih prirodno-geografskih osobina, bilo je naseljeno već u davnoj prošlosti - paleolitiku, što potvrđuju brojni kulturno-historijski spomenici koje su iza sebe ostavili: ilirsko pleme Japodi, Rimljani, Avari, Slaveni i drugi narodi koji su naseljavali te prostore.
Naučni radovi
Kulturno-historijski nalazi, a posebno stari gradovi - Velika Kladuša, Vrnograč, Todorovo, Podzvizd... svjedoci su bogate i burne prošlosti kroz koju su se ovdje izmjenjivali osvajači s istoka i zapada.
Jedan od najvrednijih spomenika kulture pronađen na području Velike Kladuše jeste zlatna naušnica okrenutog piramidalnog oblika, s početka sedmog stoljeća.
Historičar umjetnosti Husein Mekanović smatra da je otkriće, odnosno mjesto gdje je pronađena naušnica, diskutabilno.
- Naušnica je nađena pred početak Drugog svjetskog rata, koji kilometar od centra Velike Kladuše. Spletom okolnosti, došla je u ruke liječnika iz Bihaća Stanka Sijelskog, a iz njegovog posjeda naušnica ide u ruke arheologa Zdenka Vinskog, koji je 1956. godine napisao stručnu raspravu o kladuškoj naušnici, a koja je objavljena u „Glasniku Zemaljskog muzeja u Sarajevu“ - govori Mekanović.